Geweld in de zorgrelatie

Als zorgaanbieder moet u geweld in de zorgrelatie melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Het gaat om situaties van lichamelijk en geestelijk geweld, seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik, ontucht en dwang binnen een zorgrelatie. Dat staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Op deze pagina vindt u een uitleg.

Deze informatie is bedoeld voor zorgaanbieders en solistisch werkende zorgverleners. Wilt u als burger een klacht melden bij de inspectie? Dan kunt u dat doen via ons Landelijk Meldpunt Zorg. Jeugdhulpaanbieders kunnen melden via Jeugdhulpaanbieders: melden geweld. Zorgaanbieders kunnen geweld door een cliënt tegen een derde in de ggz en de gehandicaptenzorg melden via een ‘andere melding’.

Hoe meldt u geweld in de zorgrelatie?

U kunt uw melding doen via het digitale formulier voor verplichte meldingen. Voor dit formulier heeft u uw vestigingsnummer nodig. Dat nummer vindt u in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. U moet er zelf voor zorgen dat uw gegevens goed in het handelsregister staan.

Bij meldingen seksueel geweld in de zorgrelatie door een zorgverlener richting een cliënt in de ggz stelt de inspectie per 11 april 2023 aanvullende vragen. Met de antwoorden op deze vragen heeft de inspectie betere informatie om goede afwegingen te maken over het vervolg van de melding. Voor de sectoren ggz, gehandicaptenzorg en VVT geldt per 11 april 2023 een nieuwe richtlijn voor de onderzoeksrapportage, als het geweld heeft plaatsgevonden door de zorgverlener richting de cliënt.
 

Wat is geweld in de zorgrelatie?

Geweld in de zorgrelatie is een breed begrip. Het kan gaan om seksueel grensoverschrijdend gedrag. En om allerlei vormen van mishandeling of dwang die strafbaar zijn volgens het Wetboek van Strafrecht. In de Wkkgz staat het als volgt omschreven:

“Seksueel binnendringen van het lichaam van of ontucht met een cliënt, alsmede geweld jegens een cliënt, door iemand die in dienst of in opdracht van een instelling of opdrachtnemer van een instelling werkzaam is, dan wel door een andere cliënt met wie de cliënt gedurende het etmaal of een dagdeel in een accommodatie van een instelling verblijft.”

Welke situaties moet u melden:

  • Iedere vorm van geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag van een zorgverlener tegenover een cliënt. Of van een ander persoon van een zorginstelling tegenover een cliënt. Dat kan een persoon zijn die in loondienst is van de instelling. Of die in opdracht werkt van de instelling. Het maakt daarbij niet uit waar het geweld of gedrag heeft plaatsgevonden.
  • Geweld tussen cliënten. De cliënten verblijven allebei minimaal een dagdeel in dezelfde zorginstelling. Gaat het om een minder ernstige vorm van geweld? Dan moet u dit wel intern registreren. Maar u hoeft niet altijd het meldformulier in te vullen. Lees verder bij de toelichting hieronder.

Hoe snel moet u melden?

In de wet (Wkkgz) staat dat u geweld in de zorgrelatie onverwijld moet melden. Dat houdt in:

  • Binnen 3 werkdagen nadat u heeft vastgesteld dat het om geweld in de zorgrelatie gaat.
  • Twijfelt u nog of er sprake was van geweld in de zorgrelatie? Dan heeft u vanaf de constatering van de gebeurtenis 6 weken de tijd om dat te onderzoeken. Zodra u vaststelt dat er sprake is van geweld in de zorgrelatie, dan meldt u dat binnen 3 werkdagen.
  • Is na het onderzoek nog steeds niet duidelijk of het om geweld in de zorgrelatie gaat? Dan adviseren we om de gebeurtenis wel te melden. Meldt u niet (op tijd), dan kunt u een bestuurlijke boete krijgen.

Moet u alle gegevens van de bij het geweld betrokken personen melden?

Ja, de naam en contactgegevens van de personen die bij het geweld waren betrokken. Van de zorgverleners en andere medewerkers van de zorgaanbieder ook de functie.

Wat gebeurt er nadat u heeft gemeld?

Nadat u het formulier heeft verstuurd, ontvangt u een mail. Dit is een automatisch verstuurd bericht op basis van de gegevens die u heeft ingevuld. In dit bericht staat de vervolgprocedure en wat wij van u verwachten. In het algemeen geldt:

  • U krijgt 8 weken de tijd om een rapportage te maken. In het automatisch ontvangen bericht staat welke richtlijn u daarvoor gebruikt.
  • Hebt u langer de tijd nodig? Dan kunt u om uitstel vragen via meldpunt@igj.nl. Geef hierbij de reden aan voor het uitstel en de datum waarop u de rapportage wel kunt aanleveren. Bijvoorbeeld: Het gaat om een ingewikkelde gebeurtenis in de zorgketen. Of u moet deskundigheid van buitenaf inschakelen voor uw onderzoek. Een verzoek voor uitstel moet u doen binnen de termijn van 8 weken. U ontvangt van ons een bericht of wij akkoord gaan met het uitstel.
  • Hebben wij uw rapport ontvangen? Dan krijgt u binnen 6 weken bericht van ons.

Wanneer is het onderzoek afgerond?

Nadat we uw rapportage hebben ontvangen krijgt u binnen 6 weken bericht van ons. De inspectie sluit het onderzoek af als:

  • Er geen ernstige bedreiging (meer) is voor de veiligheid van cliënten.
  • Het onderzoek goed is uitgevoerd.
  • De nodige maatregelen zijn getroffen.

Wat gebeurt er bij ontslag?

Ontslaat u een medewerker door een incident met geweld? Dan moet u dit ook melden aan de inspectie. U doet dan een tweede melding ’Ontslag wegens disfunctioneren’.

Vragen en antwoorden over melden