Als zorgaanbieder moet u geweld in de zorgrelatie melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Het gaat om situaties van lichamelijk en geestelijk geweld, seksueel grensoverschrijdend gedrag, seksueel misbruik, ontucht en dwang binnen een zorgrelatie. Dat staat in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Op deze pagina vindt u een uitleg.
Deze informatie is bedoeld voor zorgaanbieders en solistisch werkende zorgverleners.
Wilt u als cliënt, patiënt of naaste een klacht melden bij de inspectie? Dan kunt u dat doen via ons Landelijk Meldpunt Zorg.
U kunt uw melding doen via het digitale formulier voor verplichte melding: geweld in de zorgrelatie. Voor dit formulier heeft u uw vestigingsnummer nodig. Dat nummer vindt u in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. U moet er zelf voor zorgen dat uw gegevens goed in het handelsregister staan.
Geweld in de zorgrelatie is een breed begrip. Het kan gaan om seksueel grensoverschrijdend gedrag. En om allerlei vormen van mishandeling of dwang die strafbaar zijn volgens het Wetboek van Strafrecht. In de Wkkgz staat het als volgt omschreven:
“Seksueel binnendringen van het lichaam van of ontucht met een cliënt, alsmede geweld jegens een cliënt, door iemand die in dienst of in opdracht van een instelling of opdrachtnemer van een instelling werkzaam is, dan wel door een andere cliënt met wie de cliënt gedurende het etmaal of een dagdeel in een accommodatie van een instelling verblijft.”
Welke situaties moet u melden
Iedere vorm van geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag van een zorgverlener tegenover een cliënt. Of van een ander persoon van een zorginstelling tegenover een cliënt. Dat kan een persoon zijn die in loondienst is van de instelling. Of die in opdracht werkt van de instelling. Het maakt daarbij niet uit waar het geweld of gedrag heeft plaatsgevonden.
Geweld tussen cliënten. De cliënten verblijven allebei minimaal een dagdeel in dezelfde zorginstelling. Gaat het om een minder ernstige vorm van geweld? Dan moet u dit wel intern registreren. Maar u hoeft niet altijd het meldformulier in te vullen. Lees verder bij de toelichting hieronder.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat seksueel van aard is en waarbij sociale of fysieke omgangsgrenzen worden overschreden. Dit is nooit toegestaan in de behandelrelatie tussen een zorgverlener en een cliënt. Zelfs als een cliënt ermee instemt of er zelf op aandringt, verandert dit niet. Dit is omdat cliënten altijd afhankelijk zijn van zorgverleners.
Als zorgaanbieder moet u seksueel grensoverschrijdend gedrag, zowel tijdens als na de behandelrelatie (in de afkoelperiode), melden bij de inspectie. Situaties die u moet melden:
Seksueel grensoverschrijdende berichten, opmerkingen, handelingen etc.
Onnodige ontkleding
Onnodig inwendig en uitwendig onderzoek
Aanranding
Verkrachting
Het aangaan van een seksuele relatie tijdens de behandeling of binnen de afkoelperiode
Als uw melding gaat over geweld tussen cliënten ga dan eerst na of u deze situatie afzonderlijk moet melden bij de inspectie.
De overheid heeft aparte beleidsregels gemaakt over de meldplicht geweld tussen cliënten. Hierin staat welke gevallen van geweld tussen cliënten u wel of niet afzonderlijk moet melden bij de inspectie. Situaties die u wél bij de inspectie moet melden:
Wanneer een cliënt door het geweld een medische of psychologische behandeling nodig had.
Wanneer sprake is van seksueel geweld.
Wanneer aangifte is gedaan bij de politie of het Openbaar Ministerie. Of wanneer de politie betrokken is geweest.
In de wet (Wkkgz) staat dat u geweld in de zorgrelatie onverwijld moet melden. Dat houdt in:
Binnen 3 werkdagen nadat u heeft vastgesteld dat het om geweld in de zorgrelatie gaat.
Twijfelt u nog of er sprake was van geweld in de zorgrelatie? Dan heeft u vanaf de constatering van de gebeurtenis 6 weken de tijd om dat te onderzoeken. Zodra u vaststelt dat er sprake is van geweld in de zorgrelatie, dan meldt u dat binnen 3 werkdagen.
Is na het onderzoek nog steeds niet duidelijk of het om geweld in de zorgrelatie gaat? Dan adviseren we om de gebeurtenis wel te melden. Meldt u niet (op tijd), dan kunt u een bestuurlijke boete krijgen.
Bij de melding geeft u de naam en contactgegevens van de personen die bij het geweld waren betrokken door. Van de zorgverleners en andere medewerkers van de zorgaanbieder geeft u ook de functie door.
Hebt u langer de tijd nodig? Dan kunt u om uitstel vragen via meldpunt@igj.nl. Geef hierbij de reden aan voor het uitstel en de datum waarop u de rapportage wel kunt aanleveren. Bijvoorbeeld: Het gaat om een ingewikkelde gebeurtenis in de zorgketen. Of u moet deskundigheid van buitenaf inschakelen voor uw onderzoek. Een verzoek voor uitstel moet u doen binnen de termijn van 8 weken. U ontvangt van ons een bericht of wij akkoord gaan met het uitstel.
Ontslaat u een medewerker door een incident met geweld? Dan moet u dit ook melden aan de inspectie. U doet dan een tweede melding ’Ontslag wegens disfunctioneren’.
Vragen en antwoorden over melden
Meestal verwacht de inspectie dat u zelf onderzoek doet. Maar soms is de aard van de melding voor de inspectie een reden om zelf onderzoek te doen. Of uw onderzoek voldoet niet aan de eisen die de inspectie stelt. Als wij zelf onderzoek gaan doen informeren wij u hierover.
Ja. Als u vindt dat een gebeurtenis bij de inspectie gemeld moet worden, terwijl de bestuurder dit niet doet. Het is verstandig om eerst zelf een gesprek met de bestuurder aan te gaan. Is dat niet mogelijk? Of doet de bestuurder ook na het gesprek geen melding? Dan kunt u een 'andere melding' doen. Als u wilt kunt u ook anoniem een melding doen bij de inspectie.
Ja, dat kan. In de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg, staat dit beschreven als 'andere melding’. Lees hier hoe u een andere melding kunt doen .
Ja, dat kan. De inspectie kan via een andere bron een melding ontvangen. Bijvoorbeeld via een burger, een zorgverlener, collega instelling of het Openbaar Ministerie. Of het gaat om een gebeurtenis waarbij meer zorgaanbieders zijn betrokken. Meer informatie hierover leest u bij behandeling van netwerkzorgmeldingen.
We vragen u om de gebeurtenis verder te onderzoeken en te analyseren en hierover een schriftelijke rapportage op te stellen. Dit doet u aan de hand van de juiste richtlijn. We hebben 2 richtlijnen voor geweld in de zorgrelatie.
Bij geweld in de zorgrelatie door een zorgverlener richting een cliënt gebruikt u de Richtlijn onderzoeksrapportage geweld in de zorgrelatie door een zorgverlener richting een cliënt.
Bij alle overige vormen van geweld in de zorgrelatie gebruikt u de Richtlijn onderzoeksrapportage geweld in de zorgrelatie.
