Wet zorg en dwang (Wzd)

De Wet zorg en dwang (Wzd) beschrijft de rechten van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met psychogeriatrische aandoeningen zoals dementie, die onvrijwillige zorg krijgen. Daarnaast regelt deze wet de onvrijwillige opname van deze mensen. De Wzd is er om de rechten van deze mensen te beschermen.

Onvrijwillige zorg: nee, tenzij

Het uitgangspunt van de Wzd is: géén onvrijwillige zorg, behalve wanneer het niet anders kan. De zorg voor ouderen met dementie en mensen met een beperking moet zoveel mogelijk op vrijwillige basis gebeuren. Soms kunnen mensen met dementie of een verstandelijke beperking niet (meer) zelf inschatten wat goed voor hen is. Zorgverleners en cliëntvertegenwoordigers helpen ze dan hierbij of maken keuzes voor ze.

Zorgvuldig beslissen over onvrijwillige zorg

In het stappenplan van de Wzd staan de stappen die de zorgverantwoordelijke moet zetten om te beoordelen of onvrijwillige zorg noodzakelijk is. In het stappenplan staat ook welke deskundigen de zorgverantwoordelijke daarbij moet betrekken.
Meer informatie vindt u bij dwangindezorg.nl/ Stappenplan

Meer informatie over de Wzd

Vanaf 1 januari 2024 gelden voor de uitvoering van de Wzd bestuurlijke afspraken. Deze afspraken gelden totdat de Wzd is aangepast. 

IGJ informeren

De inspectie houdt toezicht op de uitvoering van de Wzd. In een aantal situaties is het volgens de Wzd verplicht om de inspectie te informeren.

  • (Half)jaarlijkse gegevensaanlevering bij de inspectie:
    Zorgaanbieders moeten gegevens over de uitvoering van onvrijwillige zorg aanleveren bij de inspectie. Zij leveren 2 keer per jaar een digitaal overzicht aan en 1 keer per jaar een analyse.
    Zie Aanleveren digitaal overzicht en analyse Wvggz en Wzd
     
  • Verplichte incidentele mededelingen en overleg:
    Een burgemeester, college van B&W, Wlz-uitvoerder, zorgaanbieder, zorgverzekeraar of klachtencommissie moet bepaalde informatie over onvrijwillige of verplichte zorg naar de inspectie sturen.
    Zie Verplichte incidentele mededelingen en overleg
     
  • Meldingen of signalen van ernstige problemen:
    Zorgaanbieders, zorgprofessionals of vertrouwenspersonen die zich zorgen maken over hoe de onvrijwillige of verplichte zorg is uitgevoerd, kunnen dat melden bij de inspectie.
    Zie Meldingen en signalen tekortschietende zorg

Kijk voor meer informatie over het toezicht van de IGJ bij Toezicht op dwang in de zorg.