Wereldwijd komen er steeds meer resistente bacteriën. Vooral de Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) zijn reden tot zorgen. Dit zijn bacteriën die niet of nauwelijks meer reageren op de meest gebruikte antibiotica.
Nederland heeft 10 regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie (ABR). Het doel van deze zorgnetwerken is om in netwerkverband tussen zorgaanbieders, antibioticaresistentie te voorkomen door goed antibioticagebruik. En om verspreiding van resistente bacteriën zoveel als mogelijk tegen te gaan.
De Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd hield toezicht op Infectiepreventie en Regionale Zorgnetwerken Antibioticaresistentie. Hierbij keken we naar een van de zorgnetwerken ABR. Dat was het Limburgs Infectiepreventie en ABR Netwerk (LINK).
We bezochten in Limburg zorgaanbieders uit 9 verschillende sectoren. Dit waren ziekenhuizen, verpleeghuizen, GGD’en, instellingen gehandicaptenzorg, huisartsenpraktijken, thuiszorgorganisaties, revalidatiecentra, ggz-instellingen en mondzorgpraktijken. We zijn met dit toezicht gestart aan het eind van het opstarttraject van de regionale zorgnetwerken ABR (2017). Het doel van dit toezicht was de zorgaanbieders te stimuleren in het vormgeven van samenwerking op het terrein van ABR.
Verder werden meerdere patiënten met een BRMO gevolgd in hun route door de zorg. Dit noemen we de patiëntreis. Zo konden we zien welke informatie over BRMO deze patiënten en hun behandelaar kregen als zij van de ene zorgaanbieder naar de andere gingen. En wat de patiënt van die informatie vond. Het doel was een beeld per zorgaanbieder te krijgen, maar ook van de zorgregio Limburg als geheel.
Project TIRZA
In 2019 voerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) thematisch toezicht uit naar infectiepreventie en regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie (ABR). IGJ bezocht 38 zorgaanbieders uit 9 verschillende sectoren binnen het Limburgs Infectiepreventie en ABR Netwerk: LINK. De inspectie zag dat zorgaanbieders in Limburg goed samenwerken tegen antibioticaresistentie.
Over het algemeen positief beeld
Wij zagen dat er in de regio veel op orde is op het gebied van infectiepreventie, antibioticabeleid, registratie en overdracht en goed bestuur. De meeste zorgaanbieders gaven aan dat zij niet veel te maken hebben met patiënten met een BRMO. De zorgaanbieders voldoen (grotendeels) aan de richtlijnen die binnen de eigen sector gelden op deze thema’s. Op deze manier dragen zorgaanbieders bij aan het voorkomen van verspreiding van resistente bacteriën en het tegengaan van antibioticaresistentie.
Daarnaast worden meerdere patiënten met een BRMO gevolgd in hun route door de zorg. Zo kunnen we zien hoe deze patiënten zich bewegen van de ene zorgaanbieder naar de andere en hoe de patiënt dit ervaart. Op die manier krijgt de inspectie niet alleen een beeld per zorgaanbieder, maar ook van de zorgregio als geheel.
Resultaten van het toezicht
Hierboven laten we verder zien hoe het toezicht in Limburg er uit zag. Dat doen we per sector en per thema. Ook gaan we in op de patiëntreis en het zorgnetwerk ABR in Limburg (LINK).
Naast de weergave hierboven hebben we ook een factsheet gemaakt over dit onderzoek. Daar staat meer informatie over de aanbevelingen van de inspectie en ons vervolgtoezicht.
Meer over antibioticaresistentie
Wij zien er op toe dat artsen hun methodes en richtlijnen aanpassen en navolgen. Zodat de resistentieproblemen niet nog groter worden. Alleen dan blijven antibiotica in de toekomst bruikbaar.
Antibiotica worden gebruikt om infecties te bestrijden. Maar steeds meer soorten bacteriën worden resistent tegen steeds meer soorten antibiotica. Hierdoor kan een patiënt met een infectieziekte soms niet meer goed behandeld worden met antibiotica, omdat die antibiotica niet meer werken. Artsen moeten alleen antibiotica voorschrijven als het echt noodzakelijk is. Zij moeten de antibiotica nauwkeurig toepassen op de ziekteverwekker.
Zorgen dat infecties zich niet verspreiden
Artsen moeten er nog beter voor zorgen dat infecties zich niet verspreiden, zodat antibiotica niet nodig zijn. Om het ontstaan en het verspreiden van infectieziekten tegen te gaan kunnen artsen bijvoorbeeld hygiënemaatregelen nemen en vaccineren. De overheid en de zorgsector stellen zich de komende jaren extra doelen om antibioticaresistentie verder tegen te gaan. Zie ook:
IGJ werkt ook samen met de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) op het terrein van antibioticaresistentie en (gezelschaps)dieren.