Bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor de kwaliteit, veiligheid, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg. De meeste zorgorganisaties nemen hun verantwoordelijkheid en willen verbeteren en professionaliseren. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) willen hen hierbij helpen. Zij bieden interne toezichthouders handvatten om zich te spiegelen en zich te blijven ontwikkelen. Deze handvatten zijn gebaseerd op goede voorbeelden, veldnormen en wetgeving.
Gezamenlijk kader Goed Bestuur
De IGJ en de NZa hebben allebei de ervaring dat een goed financieel beleid en goede zorg vaak samengaan. Daarom informeren deze externe toezichthouders elkaar over relevante signalen en zetten zij zo nodig gezamenlijk een strategie uit voor het toezicht. Ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid.
Het gezamenlijk kader Goed Bestuur (2020) vergroot de duidelijkheid voor bestuurders. In dit kader leggen de IGJ en de NZa als externe toezichthouders uit wat zij verstaan onder goed bestuur, wat hun taken op dat gebied zijn en wat zij doen om goed bestuur te bevorderen. Hiermee wordt duidelijk wat zij verwachten van de bestuurders en interne toezichthouders van zorgaanbieders. De uitgangspunten gelden voor alle zorgaanbieders, ongeacht omvang of organisatiestructuur.
In 2020 is dit kader Goed Bestuur gedeeltelijk verdiept. In de gesprekken met zorgaanbieders zagen de IGJ en de NZa de effecten van goed georganiseerd intern toezicht. Op basis van deze ervaringen en om aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de zorg hebben de externe toezichthouders het onderdeel ‘intern toezicht’ geactualiseerd.
Wat als er niet goed wordt bestuurd?
De IGJ en de NZa zien ook voorbeelden van zorgorganisaties die bestuurlijk in de problemen raken, die het financieel niet redden, waar gedwongen ontslagen vallen of waar bestuurder en toezichthouder niet in staat zijn gezamenlijk een koers uit te zetten.
Daar waar de IGJ en/of de NZa signalen hebben dat het niet goed gaat, toetst de IGJ of de kwaliteit en veiligheid van de zorg in het geding zijn en de NZa of de betaalbaarheid en toegankelijkheid in gevaar komen. Wanneer dit inderdaad zo is of dit dreigt te gebeuren, spreken zij hierop de bestuurder en zo nodig de interne toezichthouder aan. Als de risico’s groot zijn, grijpt de inspectie in.