Veelgestelde vragen over verbeterdoelen

Wat is een verbeterdoel?

In een verbeterdoel staat een bepaald (risicovol) thema centraal. We vragen ziekenhuizen en particuliere klinieken om te laten zien in welke mate zij dit onderwerp al geborgd hebben of nog lerende zijn. Een ziekenhuis of particuliere kliniek moet een reflectie geven aan de hand van verbeteronderdelen. Dit begint met een objectieve beschrijving van de huidige situatie en de risico’s. Vervolgens geeft ziekenhuis of particuliere kliniek aan hoe ze hun verbetertraject inrichten. Op basis van de eerste bevindingen beschrijft ziekenhuis of particuliere kliniek wat de vervolgacties zijn. Bij een verbeterdoel beschrijven zij hun plan-do-check-act (PDCA)-cyclus. Per verbeteronderdeel moeten ziekenhuizen en particuliere klinieken een aantal algemene vragen beantwoorden. Deze vragen staan beschreven in het verbeterdoel, bij verbeteronderdelen.

Welke informatie levert een verbeterdoel op?

Door de reflectie op het verbeterdoel geven ziekenhuis en particuliere kliniek inzicht in hoe zij hun leer- en verbetercyclus hebben geregeld. In welke mate hebben zij inzicht in de borging? Hebben zij plannen ter verdere vermindering van risico’s op het onderwerp van het verbeterdoel? Hebben een ziekenhuis en particuliere kliniek zicht op de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus?

Hoe draagt een verbeterdoel bij aan het verlagen van de administratieve lasten?

Verbeterdoelen geven meer ruimte aan ziekenhuizen en particuliere klinieken dan kwaliteitsindicatoren. Want ziekenhuizen en particuliere klinieken bepalen zelf hoe zij reflecteren op de verbeterdoelen. Als onderbouwing kan gebruik gemaakt worden van hun eigen data. Want een ziekenhuis of particuliere kliniek is niet meer verplicht om gegevens op een voorgeschreven wijze te registreren en analyseren. 

Hoe stuurt IGJ de informatie terug? Zodat ziekenhuizen en particuliere klinieken ervan kunnen leren en zichzelf verbeteren?

Net als in voorgaande jaren wil IGJ een jaarlijkse terugkoppeling geven aan ziekenhuizen en particuliere klinieken. IGJ zal daarbij goede voorbeelden van de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus delen. Zodat ziekenhuizen en particuliere klinieken van elkaar kunnen leren. De exacte vorm(en) is nog niet bekend. Ook IGJ gaat leren en verbeteren in het werken met de verbeterdoelen.

Hoe stimuleert IGJ leren van elkaar en verbeteren?

Onder andere door in de jaarlijkse terugkoppeling goede voorbeelden van de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus te delen. Bij de goede voorbeelden noemen we ziekenhuis en particuliere kliniek bij naam, zodat andere ziekenhuizen en particuliere klinieken contact kunnen leggen. Daarnaast denken we na over (digitale) bijeenkomsten om gelegenheid te geven voor het onderling delen van kennis en ervaring.

Hoe gebruikt IGJ de informatie uit verbeterdoelen?

2021 is een leerjaar. IGJ gebuikt de via de verbeterdoelen aangeleverde informatie dan ook nog niet als toezichts- en verantwoordingsinformatie. De aangeleverde informatie zal IGJ gebruiken om in gesprek te gaan met ziekenhuizen en particuliere klinieken. 

Hoe kunnen ziekenhuizen en particuliere klinieken het verbeterdoel integreren in hun eigen kwaliteit- en veiligheidsbeleid?

Verbeterdoelen moeten onderdeel worden van de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus van een ziekenhuis en particuliere kliniek. Een verbeterdoel blijft in principe enkele jaren in de basisset-MSZ. Zo stellen we de uitgangssituatie en verbeteracties van een ziekenhuis en particuliere kliniek vast. Dit maakt de resultaten na invoering van de verbeteracties zichtbaar. IGJ volgt dit proces over meerdere jaren.

Wat betekent de introductie van verbeterdoelen voor de (door)ontwikkeling van de basisset-MSZ?

In het verslagjaar 2021 zitten al minder kwaliteitsindicatoren in de basisset-MSZ. De komende jaren worden dat er nog minder. Voor relevante thema’s op risico’s in de zorg ontwikkelen we verbeterdoelen. Dit zal de komende jaren zo doorgaan. 

Hoe sluit de ontwikkeling van verbeterdoelen aan op andere ontwikkelingen binnen de zorg?

De ontwikkeling van verbeterdoelen sluit aan bij programma’s zoals: ‘Ontregel de zorg’, ‘Blijk van vertrouwen, anders verantwoorden voor goede zorg’, ‘Tijd voor verbinding’. Daarnaast sluit de ontwikkeling van verbeterdoelen aan bij de uitvraag van transparantiekalender. 

Waarom begonnen we met verbeterdoelen?

De introductie van verbeterdoelen sluit aan bij ontwikkelingen door zorgprofessionals op de werkvloer. Denk aan: verbeterambities, creativiteit, leren en verbeteren. IGJ legt met verbeterdoelen meer focus op de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus. Daarnaast wil IGJ met de verbeterdoelen de administratieve last voor ziekenhuizen en particuliere klinieken verminderen. 

Zijn verbeterdoelen beter dan kwaliteitsindicatoren?

Verbeterdoelen geven ziekenhuizen en particuliere klinieken meer ruimte in hoe zij verantwoording afleggen over de kwaliteit van de geleverde zorg. Verbeterambities, creativiteit en leren en verbeteren door professionals zijn al zichtbaar op de werkvloer. Deze ontwikkelingen gaan we nu inzetten om de zorg te verbeteren en de kwaliteit en veiligheid van zorg aan te tonen. Het doel is om de kwaliteit van zorg, en in het bijzonder ‘leren en verbeteren’, te stimuleren. Verbeterdoelen moeten onderdeel worden van de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus van ieder ziekenhuis en particuliere kliniek.

Wat zijn goede voorbeelden?

Een goed voorbeeld is als een ziekenhuis of particuliere kliniek blijk geeft van een eigen analyse van eigen data. Hieruit trekt het ziekenhuis of de particuliere kliniek een conclusie. Indien nodig stelt het ziekenhuis of de particuliere kliniek een verbeterplan op en geeft een reflectie aan de hand van verbeteronderdelen. Indien van toepassing reflecteert het ziekenhuis of de particuliere kliniek op de resultaten van het verbeterplan. Dit is een goed voorbeeld omdat het ziekenhuis en de particuliere kliniek leren van eigen data volgens de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus.

Hoe wordt objectiviteit gewaarborgd?

Ziekenhuizen en particuliere klinieken moeten objectief kunnen aantonen in welke mate de verbeterdoelen zijn gerealiseerd. En hoe zij het risico, waar het verbeterdoel naar verwijst, beheersen. De realisatie van de verbeterdoelen en risicobeheersing moeten objectief en navolgbaar zijn. Een inhoudelijk goede toelichting bevat onderdelen van de bekende plan-do-check-act (PDCA)-cyclus.

Hoe gaat IGJ kwalitatieve informatie beoordelen?

IGJ beoordeelt de reacties op de verbeterdoelen per ziekenhuis en particuliere kliniek. Het ziekenhuis en de particuliere kliniek moeten blijk geven van een eigen analyse van eigen data en hieruit een conclusie trekken. En indien nodig een verbeterplan opstellen en reflectie aan de hand van verbeteronderdelen. Indien van toepassing reflecteren het ziekenhuis en de particuliere kliniek op de resultaten van het verbeterplan. Een inhoudelijk goede toelichting bevat onderdelen van de bekende plan-do-check-act (PDCA)-cyclus.

Hoe vergelijken we ziekenhuizen en particuliere klinieken met elkaar?

IGJ beoordeelt de reacties op de verbeterdoelen per ziekenhuis en particuliere kliniek. IGJ toets of het ziekenhuis en de particuliere kliniek de plan-do-check-act (PDCA)-cyclus doorlopen. 2021 is een leerjaar. IGJ gebuikt de via de verbeterdoelen aangeleverde informatie dan ook nog niet als toezichts- en verantwoordingsinformatie. Wel zal IGJ de aangeleverde informatie gebruiken om in gesprek te gaan met ziekenhuizen en particuliere klinieken. 

Waarom zijn er ook nog kwaliteitskwaliteitsindicatoren?

De verslagjaren 2020 en 2021 zijn ontwikkeljaren. In het verslagjaar 2021 zitten al minder kwaliteitsindicatoren in de basisset-MSZ. De komende jaren worden dat er nog minder. Voor relevante thema’s op risico’s in de zorg ontwikkelen we verbeterdoelen. Dit zal de komende jaren zo doorgaan. De inventarisatievragen (en een aantal kwaliteitsindicatoren) voor de particuliere klinieken vragen we nog wel op.

Wat verwachten we van de ziekenhuizen en particuliere klinieken bij het aanleveren van een verbeterdoel?

De twee verbeterdoelen uit 2020 en de drie nieuwe verbeterdoelen in 2021 gebruiken we om te leren van verbeterdoelen. Dit geeft ziekenhuizen en particuliere klinieken en IGJ een jaar de tijd om te leren en verbeteren van verbeterdoelen. Het staat ziekenhuizen en particuliere klinieken vrij om op eigen wijze de realisatie van de verbeterdoelen en risicobeheersing te objectiveren. De verbeteronderdelen zijn hierbij van belang en geven de ziekenhuizen en particuliere klinieken richting. Een inhoudelijk goede toelichting bevat onderdelen van de bekende plan-do-check-act (PDCA)-cyclus. Per verbeteronderdeel moeten een aantal algemene vragen worden beantwoord die in het verbeterdoel, bij verbeteronderdelen, staan beschreven. 

Moeten ziekenhuizen en particuliere klinieken alle vragen van een hulpmiddel bij een verbeterdoel beantwoorden?

Nee, de vragen van een hulpmiddel zijn geen verplicht onderdeel. Wel kan een ziekenhuis of particuliere kliniek een hulpmiddel gebruiken. Hiermee kan ziekenhuis of particuliere kliniek laten zien waar het staat in de plan-do-check-act PDCA-cyclus voor het betreffende verbeterdoel. De genoemde hulpmiddelen zijn slechts voorbeelden. De wijze waarop de realisatie van een verbeterdoel en de risicobeheersing worden aangetoond, mag een ziekenhuis of particuliere kliniek zelf bepalen. Wel moet de wijze van aantonen objectief en navolgbaar zijn. En dus ook worden onderbouwd met feiten.

Wat moet een particuliere kliniek doen als het verbeterdoel niet geheel van toepassing is?

Is het verbeterdoel niet geheel van toepassing op de particuliere kliniek? Dan hoeft de particuliere kliniek alleen informatie aan te leveren over het onderdeel dat wel relevant is. De particuliere kliniek moet dan wel aangeven waarom bepaalde onderdelen niet relevant zijn. Bijvoorbeeld: als maar een deel van de betreffende zorg in een particuliere kliniek wordt geleverd. Of zoals bij bijvoorbeeld het verbeterdoel pijn: als er geen 24/7 zorg wordt geleverd.

Moeten alle particuliere klinieken altijd de verbeterdoelen aanleveren bij IGJ?

Particuliere klinieken, waarvoor een verbeterdoel relevant is, hoeven niet allemaal actief aan IGJ over de realisatie te rapporteren. IGJ verstuurt ieder jaar een persoonlijke uitnodiging voor het aanleveren van de jaarlijkse kwaliteitsindicatoren. Daarin zal IGJ duidelijk aangeven als een particuliere kliniek de realisatie van een verbeterdoel actief aan IGJ moet tonen. IGJ zal hier ieder jaar een steekproef voor nemen. IGJ heeft voor verslagjaar 2020 de uitnodiging voor het actief aanbieden van verbeterdoelen inmiddels in december 2020 verstuurd. 

Hoe moet een particuliere kliniek de informatie aanleveren bij IGJ?

Vragen we bij de uitnodiging aan een particuliere kliniek om de realisatie van het verbeterdoel actief aan IGJ aan te leveren? Dan geven we ook aan hoe dit moet. De informatie wordt vervolgens rechtstreeks naar IGJ gestuurd, het mailadres staat in de betreffende uitnodiging. 

Wat doet een particuliere kliniek die geen persoonlijke uitnodiging krijgt om verbeterdoelen aan te leveren?

Alle particuliere klinieken moeten de voor hen relevante verbeterdoelen uitwerken. IGJ kan tijdens inspectiebezoeken of anderszins een particuliere kliniek vragen om de realisatie van een verbeterdoel aan te tonen. De particuliere klinieken stellen een document op waarin zij aantonen in welke mate een verbeterdoel is gerealiseerd en hoe zij het betreffende risico beheersen.