Oproep inspectie: meer aandacht voor seksueel grensoverschrijdend gedrag in ggz
Zorgaanbieders moeten hun medewerkers beter ondersteunen bij het bewaken van grenzen tijdens én na de zorgrelatie met cliënten. Door meer aandacht te geven aan bewustwording, preventie en interventie kan seksueel grensoverschrijdend gedrag vaker voorkomen worden. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ontvangt wekelijks meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en de forensische zorg (fz). In deze sectoren steeg het aantal meldingen in de afgelopen drie jaar met zo’n 20%. Dit staat in de factsheet over seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners in de ggz en fz.
De inspectie kreeg in 2022 ruim 50 meldingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners in de ggz en de forensische zorg, dit is geestelijke gezondheidszorg binnen een strafrechtelijk kader. Het zijn meldingen over ongepaste aanrakingen of het versturen van grensoverschrijdende berichten en foto’s. Maar ook over gewenste en ongewenste seksuele contacten, relaties of zelfs aanranding. Van de zorgverleners is 67% niet geregistreerd in het BIG-register; zij vallen niet onder het tuchtrecht. Het zijn zorgverleners die werken als sociotherapeut, begeleider, psycholoog, ervaringsdeskundige of beveiliger. De overige betrokken zorgverleners (33%) staan wel geregistreerd in het BIG-register. Dit zijn verpleegkundigen, GZ-psychologen of psychotherapeuten.
Toch de fout in
De gedragscode en beroepsnormen in de zorg zijn helder: er is geen plaats voor seksueel grensoverschrijdend gedrag, privécontact en (seksuele) relaties tijdens en na de behandelrelatie. Bij veel aanbieders in de ggz en de fz staat dit in een protocol of gedragscode.
Uit de meldingen die de inspectie ontvangt, blijkt dat de betrokken zorgverleners wel weet hebben van de beroepsnormen en de gedragscode maar toch de fout in gingen. Bij haar toezichtbezoeken valt het de inspectie op dat er onvoldoende aandacht is voor de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners. Ook blijkt dat zorgverleners en bestuurders vaak niet bekend zijn met de Leidraad Veilige Zorgrelatie, een belangrijke veldnorm in de zorg.
Bewustwording, preventie en interventie
Praat open over relaties, intimiteit en seksualiteit. Hiermee helpen zorgverleners hun cliënten en ook elkaar hoe hiermee om te gaan. Dat kan bijdragen aan een veilige zorgrelatie, zonder seksueel grensoverschrijdend gedrag. De inspectie wil zorgaanbieders en zorgverleners stimuleren hier meer aandacht voor te hebben. De inspectie roept alle zorgaanbieders en beroepsverenigingen in de ggz en de fz op om hierin hun verantwoordelijkheid te nemen.
Alleen door te werken aan bewustwording, preventie en interventie kan seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners worden tegengegaan. De inspectie gaat hierover in gesprek met zorgaanbieders en andere partijen in de ggz en de fz. Tijdens inspectiebezoeken bespreken inspecteurs met zorgaanbieders en zorgverleners hoe zij werken aan een veilige zorgrelatie.