Ga direct naar inhoud

Toezicht op de gehandicaptenzorg

Onze inspecteurs kijken of mensen met een beperking goede en veilige zorg krijgen. En of de zorg persoonsgericht is. We gebruiken hierbij een toetsingskader. In het toetsingskader staan onder meer de onderwerpen waar de inspecteurs tijdens een inspectiebezoek naar kijken.

In de zorg voor mensen met een beperking horen de behoeften en wensen van de cliënten centraal te staan. IGJ bezoekt regelmatig zorgaanbieders om te kijken of de zorg veilig en persoonsgericht is.

Toetsingskader en inspectiebezoek

Onze inspecteurs gebruiken tijdens een bezoek het toetsingskader voor de gehandicaptenzorg en de verpleeghuiszorg. In het toetsingskader staat waar onze inspecteurs naar kijken tijdens een inspectiebezoek. Er is ook een publieksversie van het toetsingskader.

De pagina Een inspectiebezoek: waar letten wij op? geeft meer informatie over het verloop van een inspectiebezoek.

Toezicht op zorgaanbieders volgens Wlz

Een team van 15 inspecteurs houdt toezicht op aanbieders van gehandicaptenzorg volgens de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze zorgaanbieders kunnen erg van elkaar verschillen. Ook de vorm en de zwaarte van zorg voor mensen met een beperking verschillen. Bijvoorbeeld:

  • verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperkingen
  • intramuraal en extramuraal
  • kleinschalig of grootschalig
  • wonen en/of dagbesteding

Toezicht op cliëntmedezeggenschap in de gehandicaptenzorg

In november en december 2022 besteedde de inspectie aandacht aan de invoering van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) in de gehandicaptenzorg. Deze wet regelt sinds 1 juni 2020 de cliëntmedezeggenschap in zorginstellingen. 

Wij beginnen het toezicht met een online vragenlijst. Deze sturen we naar kleine en middelgrote gehandicaptenzorgaanbieders. Dat zijn zorgaanbieders met ongeveer 10 tot 50 zorgverleners in dienst. Onze inspecteurs geven een individuele reactie op de ingevulde antwoorden. 

Deze vragenlijst is een eerste stap in het toetsen van hoe de Wmcz 2018 werkt in de gehandicaptenzorg. De inspectie gebruikt de antwoorden op de vragenlijst samen met andere gegevens zoals de jaarverslagen maatschappelijke verantwoording om het vervolgtoezicht in 2023 te bepalen. Wij kunnen dan bijvoorbeeld een bezoek brengen aan een aantal gehandicaptenzorgaanbieders. Dan vragen we de cliëntenraad zelf hoe zij de medezeggenschap ervaren.

Toezicht op nieuwe zorgaanbieders

Dit toetsingskader is gericht op nieuwe zorgaanbieders in de gehandicaptenzorg. In dit toetsingskader staan de onderwerpen en normen waar inspecteurs tijdens een inspectiebezoek naar kijken. Het toetsingskader is gebaseerd op wetten, regels en veldnormen.

Bij wie gaan we op bezoek?

We  bezoeken locaties van zorgaanbieders waar de kans groot is dat de veiligheid en kwaliteit van zorg gevaar loopt. Meestal zijn dit woonlocaties. Soms ook dagbestedingslocaties.
Om in beeld te krijgen waar we op bezoek gaan, gebruiken we verschillende informatiebronnen:

Meer informatie over het toezicht vanuit de inspectie staat bij IGJ: Hoe werkt ons toezicht? en Calamiteiten.

Soms komen we calamiteiten tegen waarvan we het belangrijk vinden om ze onder de aandacht te brengen van de mensen in de zorg. Ook in de zorg voor mensen met een beperking. Meer hierover staat op de pagina ‘Wat kunnen wij leren van calamiteiten?’.

Toezicht op vrijheidsbeperking

De inspectie kijkt bij een bezoek of een instelling onvrijwillige zorg toepast volgens de regels en wetten. In de gehandicaptenzorg geldt hiervoor meestal de Wet zorg en dwang. Maar soms geldt hier ook de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg.

Kijk voor alle informatie over het toezicht op vrijheidsbeperking bij: Dwang in de zorg

Als de kwaliteit of veiligheid van de zorg onvoldoende is

De inspectie kan een maatregel opleggen als zij vindt dat de veiligheid en/of de kwaliteit van de zorg onvoldoende is. Of als er door zwakke plekken in de zorg een te groot risico op schade voor cliënten is. De zorg moet veilig en goed zijn én persoonsgericht.

Toezicht op meldingen

Voor de inspectie zijn meldingen over gebeurtenissen waarbij iets mis is gegaan in de zorg een belangrijke bron van informatie. En voor u als zorgaanbieder, een belangrijk hulpmiddel om te leren van wat er mis is gegaan. En de kans te verkleinen dat dit nog een keer gebeurt.

Ga voor informatie over melden en een overzicht van alle meldingen naar ‘Melden voor professionals’. Of ga direct naar:

De informatie op deze pagina is bedoeld voor zorgprofessionals. Heeft u persoonlijk een klacht, melding of zorgen die u wilt bespreken? Dat kan via ons Landelijk Meldpunt Zorg.

Publicaties