Suïcides en suïcidepogingen binnen de ggz

Als iemand zelf een einde aan zijn leven maakt, noemen we dat een suïcide of zelfdoding. Probeert iemand suïcide te plegen zonder dat die persoon overlijdt, dan noemen we dit een poging tot zelfdoding of suïcidepoging.

Zorgaanbieder doet zelf onderzoek naar suïcide

Als een patiënt die in behandeling is binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) suïcide pleegt, dan doet de zorgaanbieder hiernaar zelf onderzoek. In sommige situaties moet een zorgaanbieder een suïcide of een poging tot suïcide met ernstig schadelijk gevolg melden bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Melden suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg

In sommige situaties moet de zorgaanbieder een suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg melden bij de inspectie. Bijvoorbeeld als de cliënt verplichte zorg ontvangt en een zorgmachtiging of crisismaatregel heeft. Of in een situatie waarbij er een mogelijke tekortkoming is in de kwaliteit van de zorg. Wanneer een zorgaanbieder moet melden staat op de pagina suïcide of suïcidepoging melden (ggz).

Na een melding moet de zorgaanbieder onderzoek doen naar de suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg. De zorgaanbieder maakt hiervan een rapportage voor de inspectie. Zo kan de inspectie zien wat de zorgaanbieder kan leren van de situatie.

Aantal suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg binnen de ggz

De inspectie vraagt  jaarlijks informatie op bij ggz-zorgaanbieders over het aantal suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg. Het gaat dan om de situatie waarbij iemand in behandeling was bij een ggz-instelling op het moment van de gebeurtenis. Dit kan zowel bij opname in een instelling (klinische opname) als bij ambulante zorg (buiten een instelling) zijn geweest. 

De inspectie gebruikt deze informatie voor het toezicht op ggz-zorgaanbieders. Bijvoorbeeld als de inspectie met een zorgaanbieder in gesprek gaat over het voorkomen van suïcides en suïcidepogingen (suïcidepreventie).

De onderstaande tabel geeft de resultaten van de jaarlijkse uitvraag weer over de jaren 2020 tot en met 2022. Het is geen overzicht van het totaal aantal suïcides of suïcidepogingen in Nederland. Onder de tabel staat een toelichting bij de cijfers.

Het overzicht van het aantal suïcides per zorgaanbieder in de ggz is op te vragen via ggz@igj.nl.

Totaal aantal suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg in de ggz (2020-2022)

Jaar	Totaal aantal bevraagde instellingen	Totaal aantal suïcides	Totaal aantal gemelde suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg
2022	174	750	-
2021	355	709	265
2020	365	711	178

Toelichting bij de cijfers

• Het aantal instellingen waarbij deze gegevens zijn uitgevraagd is wisselend. Dit komt door verschillende manieren van het verzamelen van gegevens en de wijzigingen in het zorgstelsel. Hierdoor kunnen de cijfers van de verschillende jaren niet met elkaar vergeleken worden:
  • Over het jaar 2022 zijn de instellingen die in de jaren 2018 -2021 geen suïcides hebben gehad, niet meer bevraagd. Met uitzondering van de algemene ziekenhuizen en verslavingszorginstellingen.
  • Over het jaar 2022 is de uitvraag aangepast en wordt niet meer het aantal suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg uitgevraagd. De cijfers die we ontvangen zijn onbetrouwbaar gebleken en onderling niet vergelijkbaar. De reden is dat wat wordt verstaan onder ‘poging’ en onder ‘ernstig schadelijk gevolg’ onderwerp van discussie blijft vanwege verschil van interpretatie. De inspectie hecht wel veel waarde aan registratie en evaluatie van suïcidepogingen door instellingen, omdat dit juist een bron kan zijn voor verbeteren en leren.

• De jaarlijkse gegevensverzameling richt zich niet op de justitiële instellingen (forensisch psychiatrische centra en penitentiaire inrichtingen).
• De jaarlijkse gegevensverzameling richt zich niet op zelfstandig gevestigde beroepsbeoefenaren (solistisch werkende zorgverleners) in de ggz.

Stichting 113 Zelfmoordpreventie Stichting 113 Zelfmoordpreventie is de landelijke organisatie voor preventie van suïcide in Nederland. Mensen met zelfmoordgedachten kunnen 24 uur per dag en 7 dagen per week anoniem vragen om ondersteuning via crisishulplijnen, online therapie en zelfhulp. Contact Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen over iemand in je omgeving? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of bel gratis naar 0800 - 0113 chat via 113.nl 113 Zelfmoordpreventie is anoniem, gratis en 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar.