Suïcides en suïcidepogingen binnen de ggz

Binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is suïcidepreventie een belangrijk onderwerp. Soms willen mensen door een psychiatrische ziekte een einde aan hun leven maken. Als iemand dit doet, heet dit suïcide of zelfdoding. Probeert iemand suïcide te plegen zonder dat die persoon overlijdt, dan noemen we dit een poging tot zelfdoding of suïcidepoging. 

Suïcide en suïcidaliteit zijn zeer ingrijpend. Vooral voor hulpverleners en anderen die er direct mee te maken krijgen.

De zorg van de ggz is er op gericht om suïcide te voorkomen. De acties die een zorgaanbieder of zorgverlener hiervoor uitvoert, noemen we suïcidepreventie.

Als een patiënt die in behandeling is binnen de ggz suïcide pleegt, dan doet de zorgaanbieder hiernaar zelf onderzoek. Dit gebeurt ook als een patiënt een suïcidepoging doet waarbij ernstige schade ontstaat. De zorgaanbieder bij wie de patiënt in behandeling was op het moment van de gebeurtenis, doet dit onderzoek.

Melden van een suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg

Op de webpagina melden van suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg staat wanneer de zorgaanbieder een suïcide of suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg bij de inspectie moet melden.

Aantallen suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg binnen de ggz

Sinds 2011 vraagt de inspectie jaarlijks informatie op bij instellingen die ggz aanbieden over aantallen suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg. Het gaat dan om de situaties waarin iemand in behandeling was bij de instelling die ggz aanbiedt op het moment van de gebeurtenis. Dit kan zowel bij opname als bij ambulante zorg het geval zijn geweest. De inspectie gebruikt deze informatie voor het toezicht op de zorgaanbieders ggz.

De onderstaande tabel geeft de resultaten van de jaarlijkse uitvraag weer. Bij deze informatie hoort een toelichting, die van belang is om de aantallen goed te kunnen begrijpen.

Totaal aantal suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg in de ggz (2011-2021)
Periode Totaal aantal
bevraagde instellingen
Totaal aantal suïcides Totaal aantal gemelde suïcidepogingen
met ernstig schadelijk gevolg
2021 355 709 265
2020 365 711 178
2019 346 721 156
2018 348 764 242
2017 349 759 155
2016 326 724 243
2015 168 684 186
2014 254 727 210
2013 264 696 246
2012 170 677 176
2011 105 651 153 

Toelichting

  • Het overzicht laat zien hoeveel patiënten die in zorg waren bij een instelling die ggz aanbiedt, suïcide of een suïcidepoging met ernstig schadelijk gevolg hebben gepleegd.
  • Deze patiënten waren op het moment van de gebeurtenis in zorg bij een instelling die ggz aanbiedt. Bij opname of bij ambulante zorg.
  • Deze aantallen zijn aangeleverd bij de jaarlijkse uitvraag door de inspectie bij deze zorgaanbieders. Het is geen overzicht van het totaal aantal suïcides of suïcidepogingen in Nederland.
  • Het aantal instellingen waarbij gegevens zijn uitgevraagd is wisselend. Dit komt door verschillende manieren van het verzamelen van gegevens en de wijzigingen in het zorgstelsel. Hierdoor kunnen de cijfers van de verschillende jaren niet met elkaar vergeleken worden.
    • In 2011 werd het aantal instellingen waarbij de gegevens zijn uitgevraagd bepaald op basis van de Sociale Kaart GGZ.
    • Sinds 2013 is een aantal bronnen gecombineerd. Hierdoor is het aantal instellingen waarbij informatie is uitgevraagd over 2013, toegenomen.
    • Door inwerkingtreding van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en de Jeugdwet is het aantal instellingen waarbij gegevens wordt verzameld, afgenomen.
    • Sinds 2016 is de uitvraag gedaan bij alle instellingen waarvan een kwaliteitsstatuut is geregistreerd bij Zorginstituut Nederland. Hierdoor is het aantal instellingen waarbij informatie is uitgevraagd, over 2016 toegenomen.
    • De jaarlijkse gegevensverzameling richt zich niet op de justitiële instellingen (forensisch psychiatrische centra en penitentiaire inrichtingen).
    • De jaarlijkse gegevensverzameling richt zich niet op zelfstandig gevestigde beroepsbeoefenaren (solistisisch werkende zorgverleners) in de ggz.
    • De jaarlijkse gegevensverzameling richt zich bij de jeugdhulp alleen op zorg die valt onder de Jeugdwet binnen instellingen die ggz aanbieden. Deze cijfers geven dus niet een volledig overzicht van alle suïcides en suïcidepogingen met schadelijk gevolg binnen de jeugdhulp en jeugdzorginstellingen.
    • Om landelijk een uitspraak te doen over relatieve verschuivingen in het aantal bij de inspectie gemelde suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg, moet rekening worden gehouden met demografische gegevens zoals het aantal (opgenomen) psychiatrische patiënten.

Cijfers suïcides en suïcidepogingen met ernstig letsel per instelling 2019-2021

Een overzicht met bijbehorende toelichting, met de aantallen suïcides en suïcidepogingen met ernstig schadelijk gevolg op geaggregeerd niveau, per zorgaanbieder ggz: Overzicht suïcides en suïcidepogingen met cijfers per instelling 2019-2021.

Stichting 113 Zelfmoordpreventie
Stichting 113 Zelfmoordpreventie is de landelijke organisatie voor preventie van suïcide in Nederland. Mensen met suïcidale gedachten kunnen 24 uur per dag en 7 dagen per week anoniem vragen om ondersteuning via crisishulplijnen, online therapie en zelfhulp.

Contact:

  • Heb jij zelfmoordgedachten of ken je iemand in je omgeving die zelfmoordgedachten heeft? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie via telefoonnummer 0800 - 113 of gewoon 113.
  • Zie je het leven niet meer zitten? Of maak je je zorgen over iemand anders? Bel 0800 - 113 of gewoon 113. Of chat via 113.nl. Anoniem, gratis en 24 uur per dag, 7 dagen per week. 
  • Praten over zelfdoding kan bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Bel 0800 - 113 of gewoon 113. Of ga naar 113.nl.