Op deze pagina vindt u een overzicht van wetten op grond waarvan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) toezicht houdt.
Op basis van deze wetten houden we toezicht op de verschillende zorgsectoren. Voor een aantal van deze wetten zijn beleidsregels opgesteld voor de bestuurlijke boete die de inspectie kan opleggen bij overtredingen.
In de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen staan de rechten van minderjarigen die in een jeugdinrichting verblijven. Ook de (zorg)plichten van de directie van de inrichting zijn in deze wet vastgelegd.
De Beginselenwet verpleging ter beschikking gestelden regelt de interne rechtspositie van personen die een tbs-behandeling opgelegd hebben gekregen.
In de Embryowet staan regels om ervoor te zorgen dat artsen en laboranten zorgvuldig omgaan met eicellen, zaadcellen en embryo’s.
In de Geneesmiddelenwet is vastgelegd welke stoffen en producten onder een geneesmiddel worden verstaan. Ook staat in deze wet hoe een medicijn mag worden geproduceerd en verhandeld. En er staan regels in voor het voorschrijven en labellen van geneesmiddelen. De regels voor het maken van reclame voor geneesmiddelen zijn ook in deze wet vastgelegd.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Geneesmiddelenwet bij:
In de Gezondheidswet staat op welke manier de organisatie voor de zorg voor de volksgezondheid is ingericht.
De Jeugdwet regelt hoe hulp aan kinderen en gezinnen in Nederland georganiseerd is. Dat kan behandeling van een kind zijn, opvoedhulp aan ouders, maar ook ondersteuning door het wijkteam. Ook de jeugdbescherming en jeugdreclassering vallen onder de Jeugdwet.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Jeugdwet op:
De Kernenergiewet (Kew) zorgt ervoor dat er regels zijn tegen schadelijke gevolgen van ioniserende straling. Ioniserende straling kan uit veel verschillende soorten bronnen komen. Bijvoorbeeld röntgenapparaten, radioactieve stoffen die gebruikt worden bij medisch onderzoek, radioactief afval van geneesmiddelen.
In de Opiumwet staan alle regels over soft- en harddrugs. Er zijn verschillende medicijnen die onder de Opiumwet vallen. In deze wet staat welke medicijnen er onder softdrugs vallen (zoals bepaalde slaap- en kalmeringsmiddelen). En welke medicijnen onder harddrugs vallen (zoals zware pijnstillers en Ritalin).
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Opiumwet op:
In de Penitentiaire beginselenwet staan de rechten en plichten van gedetineerden in een penitentiaire instelling.
De Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan is voor het huisvesten, verzorgen en opvoeden van (pleeg)kinderen van binnenschippers, kermisexploitanten en circusartiesten.
In de Wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg (Wabvpz) wordt het gebruik van het burgerservicenummer (BSN) en bepaalde vormen van elektronische uitwisseling van medische gegevens tussen zorgverleners geregeld. Daarnaast geeft deze wet patiënten het recht om hun dossier elektronisch in te mogen kijken of er een afschrift van te ontvangen.
De abortushulpverlening in Nederland en de BES-eilanden is vastgelegd in de Wet afbreking zwangerschap (Wafz).
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Wafz:
In de Wet ambulancezorgvoorzieningen (Wazv) staan onder meer bepalingen over de organisatie, beschikbaarheid en kwaliteit van ambulancezorgvoorzieningen.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Wazv op:
De Wet BIG moet de kwaliteit bevorderen van de zorg die beroepsbeoefenaren leveren. De wet is ook bedoeld om patiënten of cliënten te beschermen tegen ondeskundig of onzorgvuldig handelen van individuele zorgverleners.
BIG-register
Het BIG-register (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) is een wettelijk, online en openbaar register. Alleen wie in het BIG-register staat, mag een beschermde beroepstitel voeren en mag de bij het beroep horende voorbehouden handelingen zelfstandig uitvoeren.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Wet BIG bij:
Sommige medische ingrepen zijn zo bijzonder dat alleen aangewezen ziekenhuizen met een vergunning ze mogen uitvoeren. Dat geldt bijvoorbeeld voor open hartoperaties en bepaalde orgaantransplantaties. Dit staat in de Wet bijzondere medische verrichtingen (Wbmv).
In de Wet op het bevolkingsonderzoek (Wbo) staat wat een bevolkingsonderzoek is en voor welk bevolkingsonderzoek een vergunning nodig is.
Meer informatie
Asielzoekers van buiten de Europese Unie hebben in Nederland recht op opvang: onderdak begeleiding, noodzakelijke middelen voor levensonderhoud en toegang tot medische zorg. Deze rechten staan in de Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Wet CAO:
In de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) is vastgelegd dat zorgaanbieders wettelijk verplicht zijn om zorggegevens elektronisch uit te wisselen.
De Wet forensische zorg gaat om de juiste zorg op de juiste plek. Zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis die een strafbaar feit hebben gepleegd of daarvan worden verdacht, en bij wie het risico groot is dat zij dat opnieuw doen. Het idee is dat de kans op herhaling van strafbare feiten kleiner wordt bij kwalitatief goede zorg.
Meer informatie
Lees meer over ons toezicht op de Wfz bij Medische zorg in justitiële inrichtingen
De Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) regelt de relatie tussen patiënt en zorgverlener. Zo staat in deze wet dat patiënten recht hebben op informatie en dat zij toestemming moeten geven voor een behandeling. Ook regelt deze wet de privacy van de patiënt, het inzagerecht van patiënten in hun eigen medisch dossier en de vertegenwoordiging van patiënten als zij niet zelf kunnen beslissen. Daarnaast zijn zorgverleners op basis van deze wet verplicht om een medisch dossier bij te houden.
De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) verplicht zorgaanbieders hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te verbeteren. Zorgaanbieders zijn zorginstellingen, maar ook solistisch werkende zorgverleners. In de Wkkgz staat onder meer hoe zorgaanbieders klachten moeten afhandelen van patiënten en hoe zorgaanbieders moeten leren van incidenten. Welke mogelijkheden patiënten hebben als zij een klacht hebben over een zorgaanbieder en wat de rechten van patiënten zijn. Verder beschrijft de wet welke zaken gemeld moeten worden aan de Inspectie Gezondheidszrog en Jeugd (IGJ).
Verwante onderwerpen
De Wkkgz is een van de belangrijkste wetten waar de IGJ toezicht op houdt en komt daarom in veel onderwerpen op deze website terug. Een aantal belangrijke onderwerpen zijn:
- Klacht of vraag over de zorg: belangrijke informatie voor patiënten en over klachtmogelijkheden en patiëntrechten.
- Melden en aanvragen voor professionals: alle formulieren voor het melden van verschillende situaties in een overzicht
De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) regelt de rechten van cliëntenraden in zorginstellingen. De Wmcz 2018 geldt voor alle zorgaanbieders: dus ook voor aanbieders van jeugdhulp. Voor aanbieders die alleen zorg verlenen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) geldt de wet niet.
Meer informatie
Lees meer over het toezicht op de Wmcz 2018 bij:
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die niet op eigen kracht zelfredzaam zijn. Zij moeten ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) staat wat er van de gemeenten wordt verwacht.
Meer informatie
De taken en organisatie van een veiligheidsregio staan beschreven in de Wet veiligheidsregio's. Ook staan hierin de verantwoordelijkheden van bijvoorbeeld de burgemeester en voorzitter van de veiligheidsregio bij een brand, ramp of crisis.
De Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) beschrijft de rechten van mensen die verplichte zorg krijgen in de ggz. De Wvggz geldt voor mensen bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor henzelf of voor anderen. De Wvggz is er om de rechten van deze mensen te beschermen.
Meer informatie
De Wet zorg en dwang (Wzd) beschrijft de rechten van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met psychogeriatrische aandoeningen zoals dementie, die onvrijwillige zorg krijgen. Daarnaast regelt deze wet de onvrijwillige opname van deze mensen. De Wzd is er om de rechten van deze mensen te beschermen.
