Reclame voor medicijnen op recept mag niet

Weblogbericht | 27-03-2024 | Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd

‘Dit is echt een wondermiddel!’ In kranten, tijdschriften, actualiteitenprogramma’s en op sociale media gaat het regelmatig over medicijnen. Een interview in een dagblad met een arts over de werking van een pijnstiller, een BN’er die aan een talkshowtafel trots vertelt hoeveel kilo’s hij kwijt is met behulp van injecties, of een student die op Instagram deelt dat zij beter presteert door het slikken van ADHD-pillen. 

Bewust of onbewust: het gebruik kan zo worden aangemoedigd. Daarmee is het reclame en dat mag niet. In Nederland mag je geen medicijnen aanprijzen waarvoor een recept nodig is. En dat is niet zomaar. Voor het gebruik van medicijnen is het belangrijk dat een patiënt/consument objectieve en volledige informatie krijgt. Die moet kunnen vertrouwen op een geneesmiddel waar híj of zíj beter van wordt. En niet de arts, fabrikant of iemand anders. Als inspectie roepen we de media dan ook op zich te houden aan de - wettelijke - regels voor geneesmiddelenreclame. 

Regels voor geneesmiddelenreclame

Het openbaar promoten van medicijnen waarvoor een recept nodig is, is verboden op basis van de Geneesmiddelenwet. Die geldt voor iedereen: fabrikanten, journalisten, influencers, jou en mij. De wet is er om ongewenste beïnvloeding te voorkomen. De IGJ houdt toezicht op de naleving van deze wettelijke regels. Daarnaast hebben de farmaceutische industrie en media ook eigen gedragscodes en zijn aangesloten bij de Keuringsraad. Het gaat om verschillende regels, bijvoorbeeld over het noemen van een merknaam en het vermelden van bijwerkingen en risico’s.

Informatie of reclame?

Maar als een actualiteitenprogramma een item maakt over nieuw medicijn X, of een youtuber aan zijn volgers vertelt over zijn ervaringen met middel Y, mag dat dan niet? Dat is toch journalistiek? Er is toch vrijheid van meningsuiting? Ja… maar: er is verschil tussen het geven van informatie en het maken van reclame. Dat is soms lastig te beoordelen en afhankelijk van de situatie: wie is de afzender,  hoe vaak wordt de naam van een medicijn genoemd of getoond, wordt de werking van een middel overdreven, wordt gezegd dat je het middel alleen onder begeleiding van een arts mag gebruiken? Het kan al snel reclame zijn. 

Daarom, redacties en alle contentmakers: wees hier alert op. Weet dat er strikte regels gelden voor geneesmiddelenreclame. In ons toezicht kijken we hier zorgvuldig naar. Voorop staat dat het gezondheidsbelang boven andere belangen moet gaan. 
Enne… wondermiddelen bestaan niet.

Weten welke regels er zijn en hoe wij toezicht houden? Kijk dan op de pagina Geneesmiddelenreclame en gunstbetoon.