De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bewaakt de kwaliteit van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering en andere organisaties in het jeugddomein. Dit doen we regelmatig samen met andere inspecties, zoals de Inspectie Justitie en Veiligheid.
De inspectie houdt toezicht op:
IGJ houdt toezicht op de locaties waar alleenstaande minderjarige vreemdelingen verblijven.
De IGJ houdt samen met de Inspectie Justitie en Veiligheid toezicht op Halt.
IGJ houdt toezicht op de kwaliteit van jeugdzorg, JeugdzorgPlus, jeugd ggz en jeugd-LVB.
- JeugdzorgPlus: toezicht, rapporten, publicaties.
- Jeugd ggz: Factsheet: onvoldoende tijdige en juiste hulp voor jongeren met ernstige psychische problemen
- Gezinshuizen
Gezinshuizen bieden hulp aan kwetsbare kinderen en jongeren. Zij worden opgenomen in het gezin van gezinshuisouders, groeien op in gezinsverband en krijgen jeugdhulp. Publicatie: Zo thuis mogelijk opgroeien: een analyse van gezinshuizen
Gecertificeerde instellingen zijn organisaties die, conform de Jeugdwet, maatregelen van jeugdbescherming en jeugdreclassering uitvoeren.
De inspectie houdt toezicht op de kwaliteit van de zorg in de Justitiële Jeugdinrichtingen. Bij dit toezicht wordt samengewerkt met andere inspecties, zoals de Inspectie Justitie en Veiligheid.
Het Keurmerkinstituut certificeert organisaties in de jeugdzorg.
Toezicht op lokale teams
Lokale teams hebben een belangrijke rol in de jeugdhulpketen. Zij zijn vaak het eerste aanspreekpunt voor ouders die vrijwillig hulp zoeken. Bijna elke gemeente heeft een of meerdere lokale teams (jeugdteams, wijkteams of buurtteams).
Volgens de Jeugdwet zijn gemeenten verantwoordelijk voor het regelen van passende hulp dichtbij huis zodra dat nodig is. Zodat problemen worden opgelost en ze niet groter worden, waardoor later juist méér hulp nodig is.
Toekomst lokale teams
Het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming en de Hervormingsagenda Jeugd vragen om een verandering van de huidige lokale teams. De inspectie heeft een aantal aanbevelingen aan de minister en staatssecretaris gedaan om die ontwikkeling te ondersteunen. Aandacht is nodig voor de inrichting van de lokale teams en organisatie van de randvoorwaarden. Zodat in een nieuw stelsel de lokale teams een stevig fundament vormen. De inspectie blijft de ontwikkelingen van de lokale teams via het reguliere toezicht volgen.
Toezicht op lokale teams 2022-2023
De inspectie bezocht in 2022 en 2023 16 lokale teams in de gemeenten Borne, Capelle aan den IJssel, Den Bosch, De Wolden, Hoogeveen, Hoorn, Lelystad, Maastricht, Middelburg, Oldambt, Putten, Soest, Súdwest Fryslân, Terschelling, Zoetermeer en Zwolle.
Behalve de aparte rapporten per lokaal team is er een overkoepelend rapport opgesteld. In dit rapport beschrijft de IGJ welke vraagstukken er nog open liggen om van het ‘nu’ van de lokale teams naar het ‘straks’ van de Hervormingsagenda en Toekomstscenario te komen.
U vindt het overkoepelende rapport, de rapporten per gemeente, en de samenvatting met aanbevelingen aan de minister en staatssecretaris op de pagina Rapport De centrale rol van lokale teams in de jeugdhulpketen.
Afsluiting toezicht 2022-2023: conferentie toekomstbestendige lokale teams
Als afsluiting van het toezicht organiseerde de inspectie een conferentie over toekomstbestendige lokale teams. Samen met bestuurders, beleidsmakers en jeugdhulpprofessionals spraken we over wat er nodig is om de huidige lokale teams te ontwikkelen naar de gewenste situatie, zoals beschreven in de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.
Hoofdinspecteur Angela van der Putten vertelde wat de lokale teams van de inspectie kunnen verwachten:
“De lokale teams maken onderdeel uit van ons toezichtveld. We kijken vanuit het perspectief van kinderen en hun ouders of zij tijdig passende hulp krijgen van goede kwaliteit. We blijven meekijken met de voortgang van de ontwikkelingen in het veld en signaleren en agenderen waar we vanuit het toezicht kansen en risico’s zien.”
De inspectie vindt een aanbieder van jeugdhulp een nieuwe jeugdhulpaanbieder tót maximaal 1,5 jaar nadat de aanbieder is gestart met het zelfstandig verlenen van jeugdhulp aan kinderen en jongeren. Voor het toezicht op nieuwe jeugdhulpaanbieders is een selectie gemaakt van de normen uit het JIJ-kader.
Meer informatie over het aanmelden van nieuwe jeugdhulpaanbieders is te vinden op: www.meldennieuwezorgaanbieders.nl.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd houdt samen met de Inspectie van het Onderwijs toezicht op aanbieders van onderwijs-zorgarrangementen.
Onderwijs-zorgarrangementen
Alle kinderen en jongeren hebben recht op onderwijs. School is ook een belangrijke plek voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren, onder andere door de dagelijkse regelmaat, perspectief en de sociale contacten. Soms gaan kinderen en jongeren niet naar school omdat ze complexe (zorg)problemen hebben. Zij hebben bijvoorbeeld extra ondersteuning en zorg nodig om onderwijs te kunnen volgen. In onderwijs-zorgarrangementen (OZA’s) worden zorg en onderwijs gecombineerd totdat een kind of jongere weer naar school gaat of een opleiding volgt. Hiermee wordt voorkomen dat ze ‘thuiszitter’ worden.
Er zijn verschillende vormen en aanbieders van onderwijs-zorgarrangementen. Dit is afhankelijk van de behoefte van het kind of jongere. Een onderwijs-zorgarrangement kan worden aangeboden in de eigen omgeving van het kind of jongere (open ambulant) of op locatie, bijvoorbeeld in een jeugdzorginstelling (residentiele instelling).
Toezicht door de inspecties
De Inspectie van het Onderwijs (IvhO) houdt toezicht op scholen en de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ) op (jeugd)zorgaanbieders. Bij aanbieders van onderwijs-zorgarrangementen zijn beide inspecties toezichthouder en voeren samen toezicht uit. Als het onderwijs-zorgarrangement binnen een onderwijsinstelling wordt aangeboden, neemt de IvhO de leiding in het onderzoek. Wordt het onderwijs-zorgarrangement binnen een zorginstelling aangeboden, dan heeft de IGJ de leiding van het onderzoek. Rapporten over de uitgevoerde onderzoeken publiceert de inspectie die het onderzoek heeft geleid. Eventuele handhaving na een toezicht wordt gedaan door de inspectie die toezicht houdt op de wet waarop tekortkomingen zijn aangetroffen.
De inspecties kijken in het toezicht op aanbieders van onderwijs-zorgarrangementen naar:
- Krijgen de kinderen of jongeren binnen het onderwijs-zorgarrangement onderwijs en zorg van voldoende kwaliteit?
- Lukt het om de kinderen of jongeren weer naar school te laten gaan of een opleiding te laten volgen?
Waar de inspecties op letten, staat in verschillende kaders:
- IvhO gebruikt het onderzoekskader dat van toepassing is.
- De IGJ gebruikt toetsingskaders. Vooral Het JIJ-kader, voor aanbieders van jeugdhulp. De IGJ kan het Toetsingskader gehandicaptenzorg of het Toetsingskader geestelijke gezondheidszorg gebruiken. Dit is afhankelijk van het type zorg dat wordt geboden.
Op basis van de doelgroep van het onderwijs-zorgarrangement en de geldende kaders, stellen de inspecties onderzoeksvragen op voor het toezicht op de aanbieder. Dit is maatwerk.
Toezicht en rapportage
De inspecties hebben in 2024 en 2025 gezamenlijk 6 scholen binnen gesloten jeugdzorg (residentiele scholen) en 3 onderwijs-zorgarrangementen onderzocht. Daarnaast zijn werkbezoeken gedaan.
Na een onderzoek bij een onderwijs-zorgarrangement worden de bevindingen gepubliceerd in een rapport.
- De rapporten onder leiding van de IvhO staan op de website Toezichtresultaten Onderwijsinspectie.
- De rapporten onder leiding van de IGJ staan op de website Toezichtdocumenten IGJ.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de pleegzorg van jeugdhulpaanbieders aan kinderen die vallen onder hun verantwoordelijkheid.
De IGJ houdt samen met de Inspectie Justitie en Veiligheid toezicht op de Raad voor de Kinderbescherming
IGJ houdt toezicht op de kwaliteit van de Veilig Thuis-organisaties.
- Kinderen, gezinnen en huishoudens in onveiligheid wachten te lang op Veilig Thuis, nieuwsbericht, 3 oktober 2024
- Aanhoudende onveiligheid tijdens het wachten op Veilig Thuis, rapport, 3 oktober 2024
- Zorgen over aanhoudende lange wachttijden Veilig Thuis, rapport, 4 december 2023