Op 23 april bracht het tv-programma Undercover in Nederland van Alberto Stegeman schokkende beelden naar buiten over de ‘zorgboerderij’ Aurora Borealis in Wedde. Bewoners met een ernstig verstandelijke handicap werden er bij wijze van straf zwaar geestelijk en lichamelijk mishandeld. Ik heb er geen woorden voor. Wat afschuwelijk om dit op televisie te zien; vreselijk wat de kwetsbare bewoners moesten ondergaan.
Een reactie van Marina Eckenhausen op reacties en vragen die zijn binnengekomen lees je onderaan dit weblog.
Onze inspecteurs zagen de beelden al in december. En dan álle beelden, het ruwe filmmateriaal dat Alberto Stegeman aan de politie had gegeven. Ook hadden de inspecteurs gedetailleerde schriftelijke informatie van de politie. Een paar dagen daarna gingen we naar Aurora Borealis en grepen we in. Eerst heel snel met een bevel, daarna met een aanwijzing. Daardoor moest de zorg gestopt worden. De bewoners hebben met hulp van het Zorgkantoor Groningen een andere plek gekregen. Ik hoop van harte dat het nu beter met hen gaat.
Maar de vraag is wel: hoe kon dit al jarenlang zo erg zijn geweest?
Ik wil me niet verdedigen. Want als inspectie zijn we verantwoordelijk voor het bewaken van de kwaliteit en de veiligheid van de zorg in Nederland. Zorgaanbieders moeten die goede en veilige zorg bieden. En wij houden toezicht daarop. We doen ook ons best om dat steeds beter of sneller te doen.
Maar toch: er zijn zo’n 45.000 zorgaanbieders in Nederland. Van de thuiszorg, huisartsen, tandartsen, verpleeghuizen, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, de zorg aan asielzoekers en jeugdzorg tot ziekenhuizen, apothekers en fabrikanten van medicijnen en medische hulpmiddelen. Een heel breed terrein dus met ongeveer 1,3 miljoen mensen die in de zorg werken. Met onze bijna 600 inspecteurs kunnen we dus nooit altijd en overal meekijken. We kijken vooral waar de risico’s het grootst zijn, dáár gaan we naar toe. En we reageren op meldingen en signalen. Van zorgaanbieders en zorgverleners, en van patiënten, cliënten en hun familie.
Daarom mijn oproep: meld het vooral als je niet tevreden bent over de zorg of de jeugdhulp. Of zelfs misstanden vermoedt. Doe dat éérst bij de zorgverlener zelf. Dat lost vaak al veel op.
Maar als het om iets ernstigs gaat, kan iedereen ook bij de inspectie terecht. Dus als je vindt dat de kwaliteit of de veiligheid van de zorg of de jeugdhulp echt niet in orde is: bel of mail ons. Dan kunnen we als inspectie in actie komen. Bellen of mailen kan ook anoniem. En als je zelf in de zorg werkt en een misstand ziet bij je eigen werkgever, dan kun je bescherming als klokkenluider krijgen.
De zorg aan mensen met een handicap in Nederland is vaak goed. Maar elke rotte appel als Aurora Borealis is er 1 te veel. Dus nogmaals: heb je het vermoeden van een misstand, laat het er niet bij zitten en bel of mail ons. Zodat wij nog beter toezicht kunnen houden waar dat het meest nodig is.
Marina Eckenhausen,
inspecteur-generaal Gezondheidszorg en Jeugd10 mei 2023
De uitzendingen van tv-programma Undercover in Nederland van Alberto Stegeman en mijn weblog leidden tot veel reacties. En dat begrijp ik. Ik vind het enorm triest om te moeten constateren dat we niet al jaren eerder wisten van de misstanden bij Aurora Borealis. Want dan hadden we eerder kunnen ingrijpen en was deze kwetsbare cliënten en hun naasten veel leed bespaard gebleven.
Als toezichthouder op de kwaliteit en veiligheid van de zorg willen wij niet dat dit soort afschuwelijke en onveilige situaties bestaan. We doen wat we kunnen om ze op te sporen, zodat we kunnen ingrijpen. Natuurlijk werken wij er ook aan om ze te voorkomen. Om beter zicht te krijgen op de kwaliteit en de veiligheid van de zorg bij nieuwe én bestaande – vooral kleinere – zorgaanbieders, zetten wij ons op meerdere fronten in. Hierbij helpt wetgeving zoals de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza). Ook zijn innovatief denken, kritisch kijken naar interne processen en samenwerken met maatschappelijke partners essentieel. En het helpt als iedereen bij ons blijft melden, de oproep die ik eerder al deed.
Een deel van de reacties die ik ontving, zijn vragen. Een aantal vragen en antwoorden kun je hier vinden.