Kraamzorg thuis goed en veilig, wel last van tekort aan personeel
Deskundige en gemotiveerde kraamverzorgenden zorgen voor een goede en veilige start voor pasgeboren baby’s en hun moeder en gezin. Maar ook de kraamzorg kampt met tekort aan personeel. Daardoor krijgt een gezin soms iets korter kraamzorg dan normaal, omdat het personeel weer ergens anders nodig is. Ook krijgt een gezin vaker te maken met verschillende kraamverzorgenden in een paar dagen tijd.
Dat blijkt uit bezoeken door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bij 6 grote kraamzorgbedrijven. Samen zijn die goed voor 28 procent van de kraamzorg in Nederland.
Kwaliteit in orde
De kraamzorg in Nederland is doorgaans goed. Kraamverzorgenden maken meestal een plan waarin zij rekening houden met specifieke behoeftes en risico’s. Moeders hebben niet altijd toegang tot het kraamzorgdossier, terwijl zij dat wel willen. De kraamverzorgenden werken goed samen met andere zorgverleners, zoals verloskundigen, lactatiekundigen en de jeugdgezondheidszorg. Kraamzorgbedrijven hebben ook goed zicht op de kwaliteit en de veiligheid van de zorg. Wel kunnen de kraamverzorgenden nog meer aandacht hebben voor meldingen en elkaars ervaringen. Om daarvan te leren en de zorg nog verder te verbeteren.
Tekort aan personeel
Ook de kraamzorg heeft te maken met een tekort aan personeel. De gevolgen:
- De kraamzorg wordt soms iets korter gegeven dan de standaard van 49 uur over 8 aaneengesloten dagen, als het personeel bij een piek in het aantal geboorten ergens anders nodig is.
- Sommige kraamzorgbedrijven moeten hun werkgebied verkleinen. Daardoor ontstaan er gebieden met weinig aanbod aan kraamzorg.
- Gezinnen krijgen te maken met twee of drie verschillende kraamverzorgenden in een paar dagen tijd. Dat hoeft geen probleem te zijn als voor de overdracht de dossiers (op papier of digitaal) goed op orde zijn.
- Steeds meer kraamverzorgenden kiezen er na hun opleiding voor als zelfstandige (zzp’er) te werken. Volgens de kraamzorgbedrijven zorgt dat bij hen voor personeelsproblemen.
Feiten en cijfers
- In 2022 werden er in Nederland ongeveer 168.000 kinderen geboren.
- Er zijn ruim 200 grote en kleine bedrijven die kraamzorg bieden. In totaal zijn er ruwweg 9.000 kraamverzorgenden. Eigenlijk zijn er zo’n 11.000 nodig.
- Het wettelijke minimum aan kraamzorg is 24 uur. De standaard is 49 uur, verspreid over 7 of 8 aaneengesloten dagen. Het maximum is 80 uur.
- Kraamzorg valt niet onder het eigen risico van de ziektekostenverzekering. Wel is er een eigen bijdrage. Volgens de kraamzorgbedrijven kunnen kwetsbare gezinnen die eigen bijdrage soms niet betalen. Dan zetten ze de kraamzorg eerder stop dan verstandig is.
Toezicht door inspectie
De inspectie houdt vooral toezicht op de kraamzorg op basis van signalen en meldingen. Daarbij gebruikt de inspectie het toetsingskader dat vorig jaar ontwikkeld en getest is.