Toezicht op klinieken

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op medisch specialistische zorg in klinieken. Dit zijn Zelfstandige Behandel Centra (ZBC), privéklinieken en medisch-diagnostische instellingen, abortusklinieken en revalidatieklinieken. Ook instellingen voor medisch-specialistische zorg die geen ziekenhuis zijn, vallen hier onder.

Particuliere klinieken

De zorg in klinieken is heel divers. Van cosmetische behandelingen, zoals een borstvergroting of rimpelbehandeling, tot medisch specialistische behandelingen zoals staaroperaties of orthopedische ingrepen.

De inspectie ziet toe op de kwaliteit van de zorg in deze klinieken. Het maakt daarbij niet uit of het om een zelfstandig werkende zorgverlener gaat of een samenwerkingsverband van verschillende zorgverleners. Beide moeten zich houden aan de eisen en regels uit de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

Voor de zorg geleverd in klinieken gelden dezelfde normen en afspraken als in  ziekenhuizen. Net zoals ziekenhuizen leveren klinieken ieder jaar informatie aan bij de inspectie via de Basisset Medisch Specialistische Zorg. Bekijk de resultaten hiervan in de publicatie Particuliere klinieken in 2021: Het resultaat telt.

Klinieken mogen geen patiënten onderzoeken en behandelen die zorg nodig kunnen hebben op een intensive care of medium care afdeling.

Toetsingskader Klinieken

In 2019 startte de inspectie met een nieuw toetsingskader. De wettelijke normen en door beroepsorganisaties van zorgverleners opgestelde ‘veldnormen’ vormen de basis van dit toetsingskader. De inspecteurs gebruiken het toetsingskader (versie 1 juni 2022) tijdens het bezoek aan een kliniek.

Toezicht op veilig gebruik medische technologie

Vanaf het najaar 2017 bereidt IGJ het toezicht op het Convenant Medische Technologie uit naar de klinieken waar sprake is van medisch specialistische zorg. Dit omdat hier dezelfde  risico’s aanwezig zijn, die om een vergelijkbare kwaliteitsborging vragen. Eerder zijn er al onderdelen van het Convenant getoetst. De inspectie verwacht dat klinieken op dit moment aantoonbaar voldoen aan het Convenant.

Toezicht op goed bestuur 

Goed bestuur is onmisbaar voor goede zorg. Goed bestuur betekent dat bestuurders door hun manier van besturen goede en veilige zorg kunnen verzekeren. Zo moet er onder andere goed gestuurd worden op organisatorische zaken en zorguitkomsten. Ook moeten alle personele en materiele faciliteiten bijdragen aan veilige en goede zorg en moet er een veilige en lerende werkomgeving zijn.

We hebben in de tweede helft van 2018 en eerste helft van 2019 24 bezoeken op dit onderwerp afgelegd bij klinieken. De aanleiding hiervoor was dat wij samen met de Nationale Zorgautoriteit (NZa) in 2016 een gezamenlijk ‘Kader Goed Bestuur’ hebben opgesteld. Dit kader is bedoeld voor alle organisaties in de zorg, zoals bijvoorbeeld klinieken.

We hebben het ‘Kader Goed Bestuur’ als toets gebruikt, als start van een dialoog met bestuurders. De resultaten van deze gesprekken zijn hier te lezen.

Lees ook het nieuwsbericht over Infectiepreventie bij particuliere klinieken.

Abortusklinieken

In Nederland hebben 15 abortusklinieken en alle ziekenhuizen een vergunning voor het afbreken van een zwangerschap. De inspectie bezoekt ieder jaar een aantal klinieken.

Aanleveren gegevens bij de inspectie

Op basis van de Wet afbreking zwangerschap moeten deze klinieken en de ziekenhuizen iedere drie maanden anonieme gegevens over behandelingen aanleveren bij de inspectie. Deze gegevens zijn voor de inspectie een belangrijk instrument voor het toezicht. Daarnaast toetsen we op normen die beroepsverenigingen zelf hebben vastgesteld. Zoals de normen van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGvA) en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG).

Cijfers over zwangerschapsafbrekingen

Wij brengen ieder een jaar een rapport uit over de abortushulpverlening in het vorige jaar. De Jaarrapportage Wet afbreking zwangerschap 2018 is de laatste versie.  Via de zoekmachine kunt u eerdere jaarrapportages vinden, via de zoekterm ‘jaarraportage Wet afbreking zwangerschap ’.

Bekijk ook de factsheet over sedatie en anesthesiologische zorg in de abortusklinieken.

Revalidatieklinieken

Medisch specialistische revalidatie heeft als doel mensen die bijvoorbeeld een ongeluk of beroerte hebben gehad in staat te stellen weer zo goed mogelijk te kunnen meedoen in de samenleving. In Nederland zijn 21 revalidatiecentra die klinische medisch specialistische revalidatie aanbieden. Er zijn ongeveer 70 revalidatiecentra die alleen poliklinische revalidatie verzorgen.

Hoe houden wij toezicht?

De inspectie houdt toezicht op basis van incidenten en op basis van risico’s die wij signaleren. We toetsen de kwaliteit van de zorg op basis van regelgeving zoals de Wkkgz en de professionele standaarden en richtlijnen van revalidatieartsen en paramedici. De wetenschappelijke vereniging en andere beroepsorganisaties ontwikkelen deze normen.

Revalidatiecentra voldoen aan goede zorg

In 2015/2016 hebben we alle 21 locaties bezocht waar klinische medisch specialistische revalidatie wordt geleverd. De algemene conclusie: de revalidatiecentra voldoen op de meeste onderdelen aan de voorwaarden voor goede zorg. Op de onderdelen medische technologie, medicatie en infectiepreventie is verbetering nodig.

Klacht of vraag over de zorg in klinieken

Bent u ontevreden over geleverde zorg? Het Landelijk Meldpunt Zorg helpt u verder bij vragen of klachten over de kwaliteit van geleverde zorg. Ook vindt u bij het meldpunt meer informatie. Bijvoorbeeld over het klachtenlandschap in de zorg. Maar ook over uw rechten als patiënt en eventuele andere organisaties die u verder kunnen helpen.