De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de pleegzorg van jeugdhulpaanbieders aan kinderen die vallen onder hun verantwoordelijkheid. In 2023 kregen ruim 20.000 jongeren een vorm van pleegzorg. Er zijn 29 jeugdhulporganisaties die pleegzorg bieden.
Soms zijn problemen bij een kind thuis zo ingewikkeld dat het beter voor het kind is als het (tijdelijk) ergens anders woont. Dat kan bijvoorbeeld in een pleeggezin; een ander gezin dat de zorg voor het kind op zich neemt. Een kind kan vrijwillig in een pleeggezin wonen - met instemming van een ouder - of na een beslissing van de kinderrechter. Een kind kan tijdelijk of voor langere tijd, tijdens een crisissituatie of alleen in het weekend in een pleeggezin wonen.
Als een kind in een pleeggezin woont en pleegzorg krijgt, dan begeleidt een pleegzorgaanbieder het pleegkind, het pleeggezin en de ouders. Zij zoeken ook het pleeggezin uit. Pleegzorgaanbieders proberen meestal een pleeggezin te vinden bij familie of bekenden van het kind.
Toezicht door de inspectie
De inspectie kijkt of de pleegzorgaanbieder de begeleiding aan het kind en het pleeggezin op een goede manier organiseert en uitvoert. Zijn mensen geschikt om een pleegkind op te vangen en past dit kind in dit pleeggezin? Kan het kind zich ontwikkelen in het pleeggezin en is het daar veilig? De pleegzorgaanbieder is hier samen met een gecertificeerde instelling verantwoordelijk voor. Gecertificeerde instellingen zijn de organisaties die jeugdbeschermings- of jeugdreclasseringsmaatregelen uitvoert – pleegzorg kan zo’n maatregel zijn.
Het toezicht van de inspectie bestaat uit verschillende activiteiten zoals:
- Opvragen van informatie
- Spreken met betrokkenen
- Bezoeken aan aanbieders
De inspectie krijgt op die manier een beeld van de kwaliteit en veiligheid van zorg bij een pleegzorgaanbieder. Als het toezicht leidt tot zorgen over de kwaliteit en veiligheid van de pleegzorg, dan kan de inspectie vervolgacties ondernemen. Hierover staat meer informatie in het interventiebeleid van de inspectie.
Toezicht op pleegzorg in 2025
In januari 2025 concludeerden de IGJ en de Inspectie Justitie en Veiligheid: Hulpverlening aan 10-jarig pleegmeisje in Vlaardingen schoot ernstig tekort. Naar aanleiding hiervan en van andere informatiebronnen, houdt de inspectie in 2025 uitgebreid toezicht op de pleegzorg. Dit toezicht richt zich op de vraag: hoeveel zicht hebben pleegzorgaanbieders op de veiligheid van de kinderen?
Om dit te onderzoeken, kijkt de inspectie bij pleegzorgaanbieders naar 4 thema’s:
- Screening en plaatsing van een jeugdige in een pleeggezin
Worden pleeggezinnen zorgvuldig gescreend? En is er een goede matching van de jeugdige met het pleeggezin? - Gezonde en veilige ontwikkeling in een pleeggezin
In hoeverre is de hulp gericht op de gezonde en veilige ontwikkeling van de jeugdige en diens gezin? Maken hulpverleners professionele afwegingen over de veiligheid van de jeugdige en werken ze daarbij planmatig? - Samenwerking en regie rondom de jeugdige, de ouders en het pleeggezin
Werken hulpverleners met anderen samen, waar dat nodig is? - Goed bestuur
In hoeverre wordt de organisatie op een goede wijze bestuurd? En is het een lerende organisatie die zich voortdurend verbetert?
Meer informatie over waar de IGJ tijdens dit toezicht naar kijkt, staat in het Toetsingskader Pleegzorg, dat speciaal voor dit toezicht is gemaakt. In toetsingskaders staat waar de inspectie op controleert. Dat zijn veldnormen en richtlijnen die door de sector zelf zijn gemaakt en punten die staan in wetten en regels.
Resultaten toezicht
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) voerde in de eerste helft van 2025 thematoezicht uit bij jeugdhulpaanbieders die pleegzorg bieden.
Rapport | 25-09-2025
Kwetsbare kinderen, kwetsbaar stelsel
Kinderen met een jeugdbeschermings- of jeugdreclasseringsmaatregel krijgen onvoldoende passende bescherming, begeleiding en hulp.
Publicatie | 25-09-2025