Op 25 maart was de IGJ-Invitational zorg(en) in schaarste. Aan deze bijeenkomst namen circa 130 deelnemers van partijen in en om de zorg en het toezicht deel. De middag stond in het teken van dilemma’s en oplossingen voor schaarste in de zorg. In de opening benoemde Marina Eckenhausen – inspecteur-generaal bij de IGJ -  de uitdaging dat de sector ‘lief’ is en letterlijk voor elkaar zorgt. Om oplossingen te vinden die werken, móet het schuren en moeten patronen worden doorbroken. Hieronder delen we de opbrengst van deze dag. 

Veranderingen rond de zorg

Aiko de Raaf (VWS, landelijke kwartiermaker Integraal Zorgakkoord), Dirk Jan van den Berg (ZN), Ton Coenen (GGDGHOR NL) en Simone Melis (MIND) gingen in een talkshow met elkaar in gesprek over de veranderingen in de zorg. Dat de zorg niet meer los wordt gezien van het sociaal domein werd duidelijk. Veel belasting op de zorg komt voort uit andere problemen, waardoor het niet alleen een zorgvraagstuk is, maar een levensvraagstuk. Wat vraagt dat? Dat vraagt om meer focus op gezondheid en preventie, aldus Ton Coenen. Inwoners (burger, client, mantelzorger) moeten op een gelijkwaardige manier daarover meepraten in de regio’s.  Dirk Jan van den Berg maakte duidelijk dat een goede financiering van de inzet van gemeenten in het sociaal domein broodnodig is. Aiko de Raaf kent vanuit zijn rol veel goede regionale voorbeelden, waar hij deze samenhang en verbinding terugziet. Initiatieven uit een regio zijn te zeker te gebruiken in een andere regio. Of dat 1-op-1 kan? Waarschijnlijk niet. Maar met wat flexibiliteit en lef zitten er wél bruikbare elementen in. Leren van elkaar helpt de gewenste verandering te versnellen.

Ieders bijdragen

In deelsessies bogen de genodigden zich over ieders bijdragen die we kunnen én moeten leveren om schaarste het hoofd te bieden. Hoe kan informele zorg bijdragen, welke oplossing biedt taakdelegatie en -differentiatie, hoe bewegen we mee met richtlijnen, standaarden en protocollen, hoe voorkomen we morele stress bij zorgverleners en wat maakt samenwerking zo complex? Dat leverde 8 postzakken vol met ideeën, hartenkreten en opdrachten op voor de overheid, financiers, patiënten & cliënten, zorgaanbieders en zorgverleners, beroepsverenigingen, brancheorganisaties, toezichthouders en de maatschappij. 

Rol van de toezichthouder

Een tweede talkshow over de rol van toezichthouder in schaarste, vormde de afsluiter van de middag. Aan tafel zaten naast Marina Eckenhausen, Geranne Engwirda (NZa), Claudia Weeber (VNG) en Mark Oortwijn (IvhO). De transitie in de zorg vraagt namelijk ook van de toezichthouders om mee te bewegen. Specifiek voor de IGJ betekent dat bijvoorbeeld dat we in het toezicht op kwaliteit en veiligheid ook zorgcontinuïteit mee moet wegen. Omdat we als toezichthouders vanuit verschillende stelsels toezicht houden op deels dezelfde aanbieders moeten we ons toezicht op elkaar afstemmen en (nog meer) samenwerken. Het toezicht is breder geworden dan alleen de focus op de zorg geleverd door een zorgaanbieder, constateerden de tafelgasten. De inspecties moeten niet optreden als richtlijnenpolitie maar breder kijken naar wat nodig is om integrale ondersteuning te leveren.  

In het onderwijs zijn ook personele tekorten. Mark Oortwijn gaf vanuit die ervaring 3 tips voor de zorg:

  1. Van focus op tekorten naar focus op zorgcontinuïteit.
  2. Ontwikkel een stappenplan: wanneer heeft een zorgaanbieder genoeg gedaan om goede zorg te leveren.
  3. Deel goede voorbeelden.

Dat laatste, het delen van goede voorbeelden, was direct een punt van schuring aan tafel. Is dat een taak van de toezichthouder? De invitational sloot af met het symbolisch overhandigen van de post uit de postzakken aan de verschillende partijen. Bent u nieuwsgierig naar de opbrengsten, bekijk dan de PDF bovenaan deze pagina.

Afsluiting jaarthema

Met de invitational sloten we het jaarthema zorg(en) in schaarste af. De conclusie die de IGJ na een jaar trekt: het is nu aan alle betrokkenen om iets te gaan doen: ieder vanuit zijn eigen rol, en gelijktijdig ook buiten zijn eigen rol te kijken en de opdrachten durven op te pakken. Het vraagt soms om het doorbreken van oude, ingesleten patronen, maar de bereidheid blijkt groot.
De inspectie zal in haar contacten met de betrokken organisaties de komende tijd terugkomen op opvolging van de opbrengst. En uiteraard ook aan de slag gaan met de opdrachten die zij zelf heeft gekregen.