Toezicht op Keurmerkinstituut: onvoldoende transparantie bij certificering
Het Keurmerkinstituut (KMI) certificeert instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering, de Gecertificeerde Instellingen (GI’s). De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) vindt de afwegingen die het KMI maakt niet helder en duidelijk genoeg. Het KMI houdt bij het certificeren namelijk rekening met de omstandigheden waarin GI’s zitten. Zoals de problemen die er zijn op gebied van personeelstekorten en wachtlijsten. Ook ervaart het KMI politieke en maatschappelijke druk bij het certificeren. Het KMI is niet transparant hoe dit wordt meegewogen. Voor de waarde van het certificaat vindt de inspectie het belangrijk dat deze afwegingen en beoordelingen duidelijk en navolgbaar zijn. Dit blijkt uit het toezicht van de inspectie op de certificering door het KMI.
De inspectie wil dat het KMI vastlegt hoe het de omstandigheden, problemen en belangen meeweegt bij de certificering van een GI. Het KMI heeft de IGJ laten weten niet aan de verwachting van de inspectie te kunnen voldoen. De inspectie gaat hierover in gesprek met het ministerie van Justitie en Veiligheid, de opdrachtgever van het KMI.
Waarde certificaat
Dat het KMI de problemen van de GI’s meeweegt in de beoordeling, ziet de inspectie als een kenmerk van de voortdurende crisis in de jeugdbeschermingsketen. GI’s beschikken over een certificaat, terwijl ze blijvend niet (kunnen) voldoen aan wettelijke normen. Ook is het niet te achterhalen op welke punten het KMI een (afwijkende) afweging heeft gemaakt bij het afgeven van het certificaat. Zo ontstaat onterecht het beeld dat de kwaliteit voldoende is. De IGJ wil dat duidelijk is waarom een GI een certificaat heeft. Alleen zo heeft het certificaat waarde.
Jeugdbeschermings- en jeugdreclasseringmaatregelen zijn ingrijpende maatregelen voor jeugdigen en hun gezinnen en worden door een rechter opgelegd. Alleen instellingen die in het bezit zijn van een geldig certificaat mogen jeugdbeschermings- en jeugdreclasseringsmaatregelen uitvoeren.
Stevige aanpak
Voor de oorzaken van de crisis in de jeugdbeschermingsketen is een stevige aanpak nodig. De inspectie vraagt opnieuw aandacht voor de oproep aan de stelselverantwoordelijke minister en staatssecretaris uit september 2022. Samen met de Inspectie Justitie en Veiligheid deed de IGJ de oproep om te komen tot een crisisbeleid dat leidt tot adequate bescherming van kinderen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd.