Factsheet kader Goed Bestuur 2020
Bestuurders van zorgorganisaties zijn eindverantwoordelijk voor de kwaliteit, veiligheid, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg. De meeste bestuurders nemen hun verantwoordelijkheid en willen de zorg ook verder verbeteren en professionaliseren.
Toezicht op goed bestuur
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben vanuit hun externe toezichtfunctie de ervaring dat goed bestuur en goede zorg vaak samengaan. Een goede, transparante bedrijfsvoering is daarbij een voorwaarde. Daarom informeren IGJ en NZa elkaar over relevante signalen en werken zij indien nodig samen bij het toezicht op goed bestuur in de zorg. Ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid.
IGJ en NZa zien ook zorgaanbieders waar het bestuur en de interne toezichthouders niet in staat zijn gezamenlijk een koers uit te zetten, die bestuurlijk in de problemen raken of het financieel niet redden. Dit kan gevolgen hebben voor de zorg. Als er dergelijke signalen zijn, toetst de IGJ of de kwaliteit en de veiligheid van de zorg in het geding zijn. Wanneer de toegankelijkheid of betaalbaarheid in gevaar komt, spreekt de NZa hierover met de bestuurder en zo nodig met de interne toezichthouder.
Een gezamenlijk kader gebaseerd op wetgeving en veld-normen
In een gezamenlijk kader Goed Bestuur leggen de IGJ en de NZa als externe toezichthouders uit wat zij verstaan onder goed bestuur, wat hun taken op dat gebied zijn en wat zij doen om goed bestuur te bevorderen. Hiermee maken de externe toezichthouders duidelijk wat zij verwachten van bestuurders en interne toezichthouders in de zorg. De uitgangspunten gelden voor alle zorgaanbieders, ongeacht omvang of organisatiestructuur. Het kader is gebaseerd op wetgeving en actuele veldnormen.
In de gesprekken met zorgaanbieders zien IGJ en NZa de positieve effecten van goed georganiseerd intern toezicht op de zorg. Op basis van deze ervaringen en om aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de zorg (waaronder netwerkzorg) hebben de externe toezichthouders in 2020 het onderdeel ‘intern toezicht’ van het kader Goed Bestuur geactualiseerd. Dit is gebeurd in goed overleg met de koepels voor bestuurders en interne toezichthouders.
Hoe gebruiken IGJ en NZa het kader Goed Bestuur?
Het kader geeft een kapstok voor de dialoog tussen bestuurders, interne en externe toezichthouders, cliëntenraad en zorgprofessionals. IGJ en NZa benoemen belangrijke normen uit het veld, goede voorbeelden en relevante onderdelen uit wet en regelgeving. Het kader biedt ruimte om mee te bewegen met de discussies in de zorgpraktijk en de ontwikkelingen in de maatschappij.
De onderliggende wet en regelgeving is uiteraard niet vrijblijvend. Bestuurders in de zorg moeten desgevraagd laten zien hoe zij de thema’s in dit kader in de praktijk invullen en de wet en regelgeving en veldnormen zoals de Governancecode Zorg naleven.
Vertrouwen is een belangrijk uitgangspunt
Vertrouwen vanuit de extern toezichthouders is mede gebaseerd op de resultaten van zorg, adequate verantwoording en een toetsbare opstelling van bestuurders en interne toezichthouders. Als bestuurders zich bovendien aantoonbaar inspannen om te voldoen aan de voorwaarden voor goed bestuur, dan geeft dat de NZa en de IGJ gefundeerd vertrouwen. Daar waar er gefundeerd vertrouwen is in bestuur en intern toezicht kan het extern toezicht terughoudender zijn.