Risico's en veiligheid van fillers
‘Rimpelvullers’, ‘gezichtsvullers’, ‘facial fillers’ of ‘fillers’. Dit zijn termen waarmee producten bedoeld worden die in of onder de huid gespoten worden. Daar moeten zij ruimte vullen of voor zwelling zorgen. Hier leest u meer over de soorten fillers die er zijn, de risico’s en het toezicht van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).
Soorten fillers
De meeste fillers kunnen na inspuiten door het lichaam worden afgebroken. Het effect verdwijnt dan op den duur (meestal binnen een jaar). Fillers die het lichaam uiteindelijk kan afbreken, worden ook wel ‘non-permanent’ genoemd.
Fillers die het lichaam niet of alleen voor een deel af kan breken, worden ‘permanent' genoemd. Deze fillers blijven levenslang in het lichaam aanwezig. Deze levenslange aanwezigheid levert extra risico’s op, zoals ernstige terugkerende ontstekingen en pijn. Verkeerd gebruik of bijwerkingen die de permanente filler veroorzaakt, kunnen heel moeilijk worden behandeld. Permanente fillers worden namelijk niet op natuurlijke wijze afgebroken. Deze zijn dan ook verboden voor cosmetisch gebruik.
Waarvoor worden fillers gebruikt?
Fillers hebben van oorsprong een medisch doel. Ze moesten bijvoorbeeld de natuurlijke lichaamsvorm herstellen na een medische ingreep. Of veranderingen door ziektes als AIDS tegengaan. Wanneer er medische redenen zijn om fillers te gebruiken, dan heet dat ook wel ’reconstructieve doeleinden‘. Dat is belangrijk omdat er voor behandelingen met reconstructieve doeleinden andere regels gelden dan voor andere behandelingen.
Tegenwoordig worden fillers ook vaak gebruikt met een cosmetisch doel. Bijvoorbeeld om de gevolgen van het ouder worden tegen te gaan (in het gezicht). Of om lichaamsdelen als borsten en billen meer volume te geven. Deze cosmetische behandelingen vallen niet onder reconstructieve doeleinden.
Risico's fillers
Wilt u mogelijk behandeld worden met een filler? Dan is het belangrijkste dat uw behandelaar kennis en ervaring heeft met de filler. De risico’s voor klanten nemen toe als de behandelaar weinig kennis heeft van de techniek waarmee een filler moet worden ingespoten. Dat blijkt uit een rapport van het RIVM in november 2006. Hoe meer ervaring de arts heeft met een filler, hoe minder kans op bijwerkingen.
In het verleden zijn er incidenten geweest met producten die kort op de markt waren en veel werden toegepast. Dat terwijl de effecten van de filler nog onvoldoende bekend waren (Hyacorp). Zie voor meer informatie over Hyacorp het persbericht van de inspectie en het inspectierapport over Hyacorp.
Toch zijn er altijd risico’s aan het inspuiten van fillers. Ook als u zich laat behandelen met non-permanente fillers en ook als behandelaar ervaring heeft. Uw behandelaar moet u informeren over deze risico’s en over mogelijke alternatieven. Als u een behandeling met een filler wilt is het belangrijk dat u hierover goede voorlichting krijgt. De inspectie raadt aan om alle vragen die u hebt, op te schrijven. U kunt ze dan aan uw behandelaar stellen. Hier vindt u een lijst met vragen die u kunt stellen.
Permanente fillers verboden voor cosmetisch gebruik
Er zijn nauwelijks goede redenen om permanente fillers nog te gebruiken. Ze geven levenslang risico op ernstige bijwerkingen. Alleen voor uitzonderlijke reconstructieve doeleinden kan een uitzondering worden gemaakt. Permanente fillers zijn in Nederland verboden voor andere dan reconstructieve doeleinden, dus ook voor cosmetische behandelingen. De altijd aanwezige risico’s wegen bij een cosmetische behandeling veel zwaarder dan het voordeel voor de consument.
Zelfs als de arts veel ervaring heeft met permanente fillers, kunnen er ongewenste bijwerkingen zijn. De langetermijn-effecten zijn namelijk niet altijd voldoende. De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) heeft ook een standpunt ingenomen over toepassing van (permanente) fillers. Dit is te lezen op de website van de NVPC (pdf-bestand, 272 kB).
Hoe houdt IGJ toezicht?
Fillers zijn medische hulpmiddelen en de inspectie houdt hier toezicht op. Als de inspectie informatie ontvangt dat bepaalde fillers veel bijwerkingen veroorzaken, kan zij onderzoek doen. De inspectie bekijkt dan bijvoorbeeld of het product op de juiste wijze op markt is gebracht. Ook bekijkt de inspectie of het op de juiste wijze wordt gebruikt.
De inspectie houdt ook toezicht op behandelaars die fillers toepassen. Als de inspectie veel klachten ontvangt over een behandelaar, kan ze onderzoek doen. De inspectie handelt geen individuele klachten af. Maar, de inspectie kan wel bekijken of een filler of behandelaar te vaak klachten veroorzaakt. Eventueel neemt de inspectie maatregelen. De inspectie beoordeelt en verbetert haar eigen toezicht voortdurend. Ook op het gebied van de cosmetische sector blijft de inspectie nadrukkelijk en actief handhaven.
Bijwerkingen implantaten melden
Bijwerkingen van implantaten kunt u melden bij het Meldpunt Bijwerkingen Implantaten. Dat kunt u doen als zorgprofessional of als gebruiker/patiënt.
Vragen of klachten over een behandeling met fillers?
Wilt u een melding doen over een behandeling met fillers in schoonheids- of haarsalons? Neem dan contact op met het Landelijk Meldpunt Zorg via www.landelijkmeldpuntzorg.nl of 088 - 120 50 20 (lokaal tarief).