Als de werkvloer een richtlijn negeert
Weblogberichten
“Ik heb geleerd op de HBO-V dat ausculteren bij een neusmaagsonde niet mocht, op de verpleegafdeling werd dit ook niet (meer) gedaan. Maar tijdens mij IC-opleiding leerden mijn collega’s op de IC mij de oude methode weer aan, omdat je dan precies weet hoe diep de neusmaagsonde ligt. Daarom ausculteer ik altijd bij neusmaagsondes: het geeft mij een veilig gevoel.”
Een treffende quote uit een calamiteitenrapportage. Elke verpleegkundige is er ooit mee in aanraking gekomen: het plaatsen van een neusmaagsonde. Is het niet in het dagelijkse werk, dan wel tijdens de opleiding. Het is een voorbehouden handeling, waarvan de uitvoering beschreven staat in de landelijke richtlijn Neusmaagsonde. Een van de onderdelen van de richtlijn is dat gecontroleerd moet worden of de neusmaagsonde wel echt in de maag zit, en niet in de longen.
De verpleegkundige benoemt dat hij door te luisteren een veilig gevoel heeft over de ligging van de neusmaagsonde. Maar een veilig gevoel alleen is niet genoeg voor veilige zorg. De quote komt uit een interview naar aanleiding van een calamiteit, waarbij de neusmaagsonde in de longen lag. En dat omdat een richtlijn, die al ruim tien jaar van kracht is, werd genegeerd.
Controleren door maagsap op te trekken
Vroeger werd de ligging van een neusmaagsonde gecontroleerd door te luisteren met een stethoscoop (ausculteren). Sinds 2011 moet de ligging gecontroleerd worden door een beetje vocht op te trekken en met behulp van een pH-meting te achterhalen of het maagsap is. Dan zit de sonde goed. Eventueel kan er nog een röntgenfoto worden gemaakt. Dat is betrouwbaarder dan ausculteren.
Maar nog lang niet alle verpleegkundigen werken volgens deze richtlijn, blijkt ook uit vijf calamiteitenmeldingen van ziekenhuizen die de inspectie vorig jaar binnenkreeg. Neusmaagsondes zijn in longen terechtgekomen waardoor de patiënt ernstige schade opliep, of zelfs overleed. Uit onderzoek bleek vaak dat de betrokken verpleegkundigen niet op de hoogte waren van de wijziging in de richtlijn. Ze voerden nog steeds de oude aangeleerde methode uit. Ook kwam het voor dat de protocollen of verplichte e-learning van het ziekenhuis niet waren aangepast aan de richtlijn.
Neem je verantwoordelijkheid
De inspectie vraagt daarom opnieuw aandacht voor deze richtlijn en roept verpleegkundigen op hun verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg.
Een richtlijn vormt de basis voor het vakinhoudelijk handelen van een zorgverlener. Het is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Het helpt je als verpleegkundige om evidence based te handelen. Verpleegkundigen hebben een eigenstandige verantwoordelijkheid om de richtlijn te kennen én ook zo te werken.
In het bijzonder kijken we IC-verpleegkundigen aan. Vier van de vijf meldingen van vorig jaar vonden plaats op de Intensive Care. En daar liggen nu net de meest kwetsbare en zieke patiënten. IC-verpleegkundigen zijn de spil in de zorg op de IC-afdeling, zij zijn naast hun rol als zorgcoördinator, enorm vaardig en kundig op medisch-technisch gebied. Heel Nederland heeft de afgelopen jaren kunnen zien hoe hard er gewerkt wordt op deze afdeling. Dat ziet de inspectie ook. Maar wie zijn vak serieus neemt en zichzelf een professional noemt, kent de richtlijnen en handelt daarnaar. Ausculteren kan echt niet meer, ook niet op een IC.
Meer weblogberichten
Reactiemogelijkheid gesloten
U kunt geen reactie meer plaatsen.
Reacties
-
Ik vind dit zorgwekkend! Zorgverleners en werkgever zijn beide verantwoordelijk voor deskundigheidsbevordering. Het verbaast mij dat deze VBH niet meer uitgevoerd mag worden door Verzorgenden. En nu zijn het verpleegkundigen en wel IC-verpleegkundigen die het volgen van een protocol nalaten.
Ik vraag mij af hoe wij dit kunnen voorkomen. -
Ik vraag mezelf goe het zit met het aantal calamiteiten van Peri-operatief ingebrachte neus maag sondes. Voor de anesthesiemedewerker een dagelijkse routine. Veelal maken de omstandigheden en workflow van het operatief proces uitvoer van de richtlijn niet mogelijk.
Hoe kijkt IGJ hier naar? Zeker gezien de sondes worden ingebracht door professionals die daarin wel bekwaam zijn, maar niet onder wet BIG valllen..
Derhalve heeft de beroepsgroep ook geen inbreng gehad in de totstandkoming van de richtlijn. Hetgeen resulteert in aanwijzingen die niet toepasbaar zijn op de operatiekamer. Een risico voor de patiënt?